Faturanın İspat Gücü

07/12/2024
Av. Latif Cem Baran Hukuk & Danışmanlık Bürosu

Fatura, bir malın satıldığı yahut bir hizmetin görüldüğüne ve bunun karşılığında bir bedel ödendiğini ispat etmeye yönelik bir ticari belgedir

Fatura Nedir?

Fatura, tacirler tarafından düzenlenen ve teslim edilen yahut görülen hizmet karşılığında sunulan ticari belgedir. Fatura, Türk Ticaret Kanunu’nda açıklanmamış olsa da Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesinde tanımlanmıştır.

Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesi, faturayı, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya iş yapan tüccar tarafından müşteriye verilen vesika olarak tanımlamaktadır.

Türk Ticaret Kanunu’nun 21. maddesinde ise ticari işletme sahibi olan bir tacirin herhangi bir mal satması, mal üretmesi, hizmet görmesi yahut kendisi için menfaat sağlamış olması halinde, alıcı tarafın tacirden kendisine bir fatura verilmesini ve ödenen bedelin faturada gösterilmesini istemesi gerektiği düzenlenmiştir.

İlgili madde hükümleri gereğince fatura, tacirin sattığı veya ürettiği malı yahut menfaat sağladığı herhangi bir ticari işlemi kayıt altına almasına yardımcı olan ve ticari hizmeti sunan kişi tarafından hizmeti alan kişiye verilmesi gereken resmi bir belge olarak tanımlanabilir.

Kimler Fatura Düzenlemek Zorundadır?

Fatura düzenlemek zorunda olan meslek grupları, Vergi Usul Kanunu’nun 223. maddesinde sıralanmıştır. Bu madde hükmüne göre fatura düzenlemek zorunda olan meslek grupları şunlardır:

v Avukat, muhasebeci, mimar, mühendis, özel kliniği bulunan diş hekimi ve hekimler gibi serbest meslek erbapları,

v Marangoz, berber, terzi, bakkal gibi küçük esnaflar,

v Pazarcılar, seyyar satıcı gibi yıllık geliri belirlenen sınırı aşmayan bu nedenle vergiden muaf tutulan esnaflar,

v Çiftçiler,

v Şirketler,

v Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlar.

Fatura Kaç Gün İçinde Düzenlenmelidir?

Faturaların kaç gün içerisinde düzenlenmesi gerektiği Vergi Usul Kanunu’nun 231. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Bu madde hükmü gereğince tacirler tarafından düzenlenen faturalar, satılan malın teslim edildiği yahut vaat edilen hizmetin gerçekleştirildiği tarihten itibaren en fazla 7 gün içerisinde düzenlenmelidir.

Teslim edilen malın veya vaat edilen hizmetin faturasının 7 gün içerisinde düzenlenmemesi durumunda ilgili fatura hiç düzenlenmemiş kabul edilecek ve düzenlenen fatura işleme alınmayacaktır.

Örneğin 20.11.2024 tarihinde görülen bir hizmetin faturası en geç 28.11.2024 tarihine kadar düzenlenmiş olmalıdır. Bu tarihe kadar düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş kabul edilecektir. Düzenlenmeyen faturalar nedeniyle tacirin cezai sorumluluğu da doğabilmektedir.

Faturada Bulunması Gereken Unsurlar

Faturada bulunması gereken unsurlar Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesinde sırasıyla belirtilmiştir. Düzenlenecek faturada asgari olarak yer alması gereken unsurlar şunlardır:

v Faturanın düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası,

v Fatura düzenleyen tacirin adı, unvanı, iş yeri adresi, iş yerinin bağlı olduğu vergi dairesinin ismi ve tacirin hesap numarası,

v Alıcının adı, unvanı, adresi, hesap numarası,

v Faturaya konu olan malın veya işin cinsi, adedi ve fiyatı,

v Faturaya konu olan ve satılan malların teslim tarihi yahut vaat edilen hizmetin sunulduğu tarih.

Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur. Faturalar en az 1 asıl ve en az 1 örnek olarak düzenlenmelidir. Ancak birden fazla örnek düzenlendiği takdirde bu örneklere numara verilerek ilgili faturanın kaçıncı örnek olduğu ayrıca belirtilir.

Düzenlenen faturaların başında da iş sahibinin veya iş sahibi adına imzaya yetkili olanların imzası bulunmalıdır.

Yukarıda sayılan unsurlar herhangi bir faturada bulunması gereken asgari unsurlardır. Sayılan unsurları içermeyen faturalar, usulüne uygun düzenlenmemiş sayılır; bu sebeple de hukuki ve mali sonuç doğurmaz.

Bir İspat Aracı Olarak Fatura

Fatura, nitelik itibariyle bir malın satıldığı yahut bir hizmetin görüldüğüne ve bunun karşılığında bir bedel ödendiğini ispat etmeye yönelik bir ticari belgedir. Özetle fatura, bir ispat aracıdır. Faturaların ispat gücü ise Türk Ticaret Kanunu’nun 21. maddesinde açıklanmıştır.

Tacir bir kimsenin mal satması, mal üretmesi, hizmet görmesi veya menfaat sağlaması durumunda alıcı, tacirden bu işlemlerin karşılığı olarak fatura düzenlemesini ve bu faturada ödediği bedelin gösterilmesini talep etmelidir.

Teslim almış olduğu mal yahut görülen hizmet karşılığında teslim alınan faturanın içeriğinde, zorunlu unsurlarında, miktarında, vergi oranında yahut taraf isimlerinde yanlışlık olduğunu gören veya düşünen kimse, faturayı teslim aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde faturaya itirazda bulunabilir.

Örneğin, 20.11.2024 tarihinde 2.000 TL’lik bir masa alan ve faturayı da aynı tarihte teslim alan kişi, faturada bedelin 20.000 TL olarak belirtildiğini gördüğü anda 29.11.2024 tarihine kadar ilgili faturaya itiraz edebilir. Aynı şekilde masa teslim alan kişiye sandalye faturası kesilmesi, satıcının isminin yanlış yazılması, hiç satın alınmayan bir ürünün faturada gösterilmesi halinde de faturaya itiraz edilmesi gerekmektedir.

Telefon, telgraf, her türlü iletişim ve bilişim aracı vasıtasıyla yahut sözlü olarak yapılan ticari ilişkilerde fatura mahiyeti taşıyan sözleşmeleri teslim alan taraf da teslim aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde itirazda bulunabilir. İtirazda bulunulmaması halinde söz konusu ticari ilişkiyi gösteren teyit mektubunun kurulan sözleşmeye uygun olduğu kabul edilmiş sayılır.

Faturanın teslim alındığı günden itibaren 8 gün içerisinde itiraz etmeyen taraf, faturada yer alan tüm bilgileri ve içerikleri kabul etmiş sayılır. E-faturalara itirazlar Gelir İdaresi Başkanlığının ilgili portalı üzerinden gerçekleştirilebilir.

8 günlük süre içerisinde faturaya itiraz edilmesi durumunda faturanın doğruluğunu ispat etmekle yükümlü olan taraf faturayı düzenleyen taraftır. 8 günlük süre geçtikten sonra faturaya itiraz edilmesi durumunda ise faturanın yanlışlığını ispat etmekle yükümlü olan taraf, faturayı teslim alan taraftır.

Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’nda faturaya itirazın şekli düzenlenmemiştir. Ancak sürelerin kesin olarak belirlenebilmesi, itirazın süresi içerisinde yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi ve itirazın kolay kanıtlanabilmesi açısından itirazın noter aracılığıyla ihtar gibi resmi yollardan yapılması fayda sağlayacaktır.

Konuyla İlgili Hizmetlerimiz:

https://www.latifcembaran.com/ticaret-hukuku-avukati

Benzer Blog Yazılarımız:

https://www.latifcembaran.com/blog/senedi-ibraz-zorunlulugu

https://www.latifcembaran.com/blog/cek-nedir-nasil-duzenlenir

https://www.latifcembaran.com/blog/e-ticarette-cayma-hakki

https://www.latifcembaran.com/blog/kripto-para-hukuku