Konya İş Hukuku Avukatı
Hukuki danışmanlık hizmetlerine en fazla ihtiyaç duyulan hukuk dallarından biri iş hukukudur. Çünkü iş hukuku, çalışanların özlük haklarının, mali haklarının ve sosyal güvencelerinin düzenlendiği hukuk disiplinidir. İş hukuku, iş dünyasını ve çalışma hayatını yakından ilgilendirdiği için sosyoekonomik yönü ağır basan bir hukuk disiplinidir.
A. İş Hukuku Nedir?
İş hukuku temel olarak işçi (çalışan) ile işveren arasındaki çalışma ilişkisini düzenler. İş hukuku kapsamında işçilerin çalışma şartları, ücretler, işçi sendikaları ve iş ilişkisinden doğan tazminatlar yer alır. İşçi ve işverenin devletle olan ilişkileri de iş hukuku kapsamında düzenlenir. Ayrıca kamu kurumlarında kadrolu şekilde göre- yapan işçiler 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi oldukları için iş hukuku kapsamında değerlendirilmektedir.
İş hukuku, bireysel ve toplu iş hukuku olmak üzere iki alt dala ayrılır. Bireysel iş hukuku, işçi ile işveren arasında iş akdinden kaynaklanan hukuki ilişkiyi kapsamaktadır. Toplu iş hukuku ise büyük işletmelerde, işçi ve işveren tarafının sendikalar vasıtasıyla temsil edildiği işyerlerinde uygulanmaktadır.
B. İş Hukuku Davaları
İş hukuku davaları, niteliği itibariyle çalışma hayatını ve iş dünyasını yakından ilgilendirmektedir. Genellikle işçi ile işveren arasında ortaya çıkan uyuşmazlıklardan doğan iş hukuku davaları, ayrıca çalışma şartlarından, iş kazaları ve meslek hastalıklarından kaynaklanabilir.
İş hukukunun kapsamına giren hukuki uyuşmazlıklar;
- Tespit davaları,
- İşçilik ve işçi alacağı davası,
- İş kazalarından kaynaklı davalar,
- İşe iade davaları,
Olmak üzere 4 kategoride değerlendirilmektedir.
1. İşçilik ve İşçi Alacağı Davaları
- İhbar Tazminatı Davası
- Kıdem Tazminatı Davası
- Yıllık İzin Ücreti Davası
- Yeni İş Arama İzni Davası
- Fazla Mesai Ücreti Davası
- Bakiye Süre Ücreti Davası
- Ücret Alacağı Davası
- Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Ücreti Davası
- Kötüniyet Tazminatı Davası
- Evlilik Tazminatı Davası
- Ayrımcılık Tazminatı Davası
- Mobbing Nedeniyle Tazminat Davası
- Sendikal Tazminat Davası
- Askerlik Tazminatı Davası
- Emeklilik Tazminatı Davası
2. İşe İade Davaları
- İşe Başlatmama Tazminatı
- Boşta Geçen Süre Tazminatı
3. İş Hukuku Tespit Davaları
- Prime Esas Kazancın Tespiti Davası
- Hizmet Tespit Davası (Sigortalılık Süresinin Tespiti Davası)
4. İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Davalar
- İş Kazası Nedeniyle Rücu Davaları
- İş Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat Davası
- İş Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat Davası
- Sürekli İş Göremezlik Oranının Tespiti Davası
- Maluliyet Oranının Tespiti Davası
- Ölümlü İş Kazası Nedeniyle Destekten Yoksun Kalma Davası
C. İşverenin Yükümlülükleri
İş ilişkisinin tarafları olan işçi ve işverene belli başlı yükümlülükler yüklenmiştir. Bu yükümlülüklerin bir kısmı İş Kanunu, bir kısmı ise 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kaynaklıdır.
6331 sayılı Kanunu’nun 4’üncü maddesi ile düzenlenen, işverenin yükümlülük ve sorumlulukları şöyledir:
- Çalışanların hem işyeri hem de iş ile ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamak.
- Çalışanlar için ilk yardım ve acil durum planı oluşturmak.
- Çalışanları bilgilendirmek ve mesleki eğitimlerini tamamlamak.
- İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini eksiksiz sunmak.
4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde işverene yüklenen yükümlülükler ise şunlardır:
- Ücret ödeme,
- İşçilere eşit davranma,
- İşçi haklarına ve işçinin bireysel gelişime önem verme.
D. İşçinin Borçları ve Sorumlulukları
İş ilişkisinin bir gereği olarak işveren ve işçinin birbirlerine karşı bazı ortak yükümlülükleri bulunur. İşçinin işverene karşı öncelikli yükümlülüğü, iş görme borcudur. İlaveten, işverenin talimatına uyma, sadakat gösterme, rekabet etmeme gibi yükümlülükleri de bulunmaktadır.
1. İş Görme Borcu
İş görme borcu, bir işçinin işverene karşı en temel yükümlülüğü olup iş sözleşmesinin ana unsurudur. Bu yükümlülüğün bir gereği olarak işçi, verilen işi kendisi yapmalı, işi yaparken gereken özeni göstermeli ve çalışma şartlarına riayet etmelidir.
2. Rekabet Etmeme Yükümlülüğü
Çalışanın işverene karşı yükümlülüklerinden ikincisi rekabet etmeme yükümlülüğüdür. Bu yükümlülük çalışanın işyerinde çalıştığı süreyle sınırlı değildir ve iş akdinin sona ermesinden sonra dahi geçerliliğini korur. İşçinin işverene karşı rekabet etmeme yükümlülüğü, işverene sadakat borcunun bir görünümüdür.
3. İşverenin Talimatına Uyma Yükümlülüğü
Çalışan, iş görme borcunu yerine getirirken işverenin talimatlarına uymakla yükümlüdür. Borçlar Kanunu’nda düzenlenen işverenin talimatına uyma yükümlülüğü, hem bağımlılık ilişkisinin gereği olup hem de iş sözleşmesinin en önemli unsurlarındandır. İşveren, gerek işin görülmesine gerekse işyerinin yönetimine ilişkin konularda çalışanlara talimat verebilir. Ayrıca işyerinde ve çalışma ortamında birtakım düzenlemeler yapabilir. Çalışan, dürüstlük kuralı gereği işveren tarafından yapılan düzenlemelere ve verilen talimatlara uygun hareket etmelidir.
4. Sadakat Yükümlülüğü
Sadakat borcu, kaynağını Borçlar Kanunu’ndan alır. Bu yükümlülük gereği çalışan, işverenin ve işletmenin haklı çıkarlarını korumalı; işverene ve işletmeye zarar verebilecek davranışlardan kaçınmalıdır. Sadakat yükümlülüğü kimi durumlarda işverene ait sırları saklamayı da gerektirir.
E. İş Hukukunda Arabuluculuk
1 Ocak 2018 tarihi itibariyle, işveren ve çalışanların alacak ve tazminatlarına dair uyuşmazlıklar için arabulucuya gitme zorunluluğu getirilmiştir. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu gereği, bireysel ve toplu iş sözleşmelerinden doğan alacak ve tazminatlarda arabuluculuk bir dava şartıdır. Alacak ve tazminatlara dair uyuşmazlıklarla ilgili dava açılabilmesi için öncelikle arabuluculuk yoluna gidilmesi gerekir. Arabuluculuk yoluna gidilmeden doğrudan dava açıldığı takdirde, açılan dava, dava şartı yokluğundan reddedilir.
İş hukuku kapsamında yer alan ve arabuluculuk yoluna gidilmesi zorunlu kılınan uyuşmazlıklar şunlardır:
- Kıdem ve ihbar tazminatı davaları,
- İşe iade davaları,
- Yıllık izin ücreti davaları,
- Boşta geçen süre tazminatı davaları,
- Fazla mesai ücreti davaları,
- İşe başlatmama tazminatı davaları,
- Bakiye süre alacağı davaları,
- Prim ve ikramiye ücreti alacağından doğan davalar,
- UBGT (Ulusal Bayram Genel Tatil) ücreti davaları,
- Yol ve yemek ücretlerinden doğan davalar,
- Ayrımcılık (eşit davranmama) tazminatı davaları,
- Sendikal tazminat davaları.
Kanun ile zorunlu arabuluculuk (dava şartı) kapsamına alınmayan ve fakat tarafların ihtiyari olarak arabuluculuk yoluna gidebileceği dava ve uyuşmazlıklar şunlardır:
- Meslek hastalığından doğan maddi / manevi tazminat davaları,
- Meslek hastalığından doğan maluliyet (engellilik) ve iş göremezlik oranının tespiti davası,
- İş kazalarından kaynaklanan maddi / manevi tazminat davaları,
- İş kazalarından kaynaklanan maluliyet (engellilik) ve iş göremezlik oranının tespiti davaları,
- İş kazalarından kaynaklanan engellilik oranına itiraz davaları,
- İş kazası sebebiyle işveren ve diğer kusurlu kişilere açılan rücu davaları.
F. İş Hukuku Avukatı
Çalışma hayatında, iş dünyasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklarda ilk akla gelen, genellikle bir avukatın hukuki desteğinden faydalanmak olmaktadır. Bilindiği gibi avukatların, hukukun her alanındaki uyuşmazlıklar için hukuki destek vermesi teknik olarak mümkündür. Bununla birlikte önüne gelen her davayı kabul eden avukatı değil de hukukun belirli disiplinlerinde uzmanlaşmış, birikim sahibi avukatları tercih etmek müvekkilin menfaatine olan bir durumdur. Dolayısıyla iş hukuku uyuşmazlıklarında deneyimli bir iş hukuku avukatı ile çalışmak faydalı olacaktır.
Konya iş hukuku avukatı olarak iş hukukunun kapsamına giren uyuşmazlıklarda uzmanlaşmış deneyimli kadromuzla hukuki danışmanlık hizmeti vermekteyiz.
İlgili Blog Yazıları;
1-) İhbar Tazminatı Alacağı Davası - https://www.latifcembaran.com/blog/ihbar-tazminati-alacagi-davasi
2-) İşçinin Haklı Nedenle Fesih Hakkı - https://www.latifcembaran.com/blog/iscinin-hakli-nedenle-fesih-hakki
3-) İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı - https://www.latifcembaran.com/blog/isverenin-hakli-nedenle-fesih-hakki