Kripto paralar ve kripto para ticareti geçtiğimiz yıllarda insanlığın gündemine girmiştir. Gündeme girdiği günden bu yana da e-ticaret pazarında payı her geçen gün daha büyümektedir. Devamlı büyüyen bu sektör içerisindeki hukuki ihtilaflar da sürekli artmakta ve konu her geçen gün daha da önem kazanmaktadır.
Kripto paralar ve kripto para ticareti geçtiğimiz yıllarda insanlığın gündemine girmiştir. Gündeme girdiği günden bu yana da e-ticaret pazarında payı her geçen gün daha büyümektedir. Devamlı büyüyen bu sektör içerisindeki hukuki ihtilaflar da sürekli artmakta ve konu her geçen gün daha da önem kazanmaktadır.
Kripto Para Nedir?
Kripto para matematik temelli şifrelenmiş olan internet ağı üzerindeki bir çeşit sanal para birimidir. Aslında kripto paraların temeli banka hesapları ve banka kartlarına dayanmaktadır. Nakit olarak taşımadığımız banka hesaplarımızda sadece bir rakam olarak gözüken ve fiziksel olarak kullanmadan sadece bir kart aracılığıyla harcayabildiğimiz paralar da kripto olarak tanımlanır. Onlarda internet üzerinde şifrelenmiş sanal para birimleridir. Günümüzün modern ve yenilikçi kripto para piyasası da bu temeller üzerinden işlem görmektedir. Dünyada fiziksel karşılığı olan diğer para birimlerine oranla daha fazla ilgi görmesinin temel nedenleri ise organik bir yapıda olması ve bağımsız yapıda olmasıdır. Kripto paralar herhangi bir otorite tarafından yönetilmez arz talep ilişkisine bağlı olarak değeri organik biçimde artar ya da azalır. Bu da kripto paralara duyulan güvenin artmasını sağlamaktadır.
Hukuki Açıdan Kripto Paralar
Kripto paralar kaynağı belirli olmayan daha net bir ifade ile herhangi bir kişi veya kurum ile ilişkilendirilemeyen sanal birimlerdir. Bu nedenlerle çıkışları ile ilgili bir belge yoktur. Ancak piyasadaki ağırlıkları sebebi ile hukuk mevzuatlarında yer alması zorunlu hale gelmiştir. Kripto paralar hukuki açıdan para sıfatı kazanamazlar. Çünkü Borçlar Kanunu’na göre para ait olduğu ülkenin yetkili kurumları aracılığınca piyasaya sürülmelidir.
Kripto paralar hukuki açıdan eşya özelliği de kazanamamıştır. Zira hakim görüş gereği eşyaların cismani yani fiziksel bir boyut kazanmış olması gerekmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu konuya ilişkin 2018 yılında yapmış olduğu açıklamada kripto paraların menkul kıymet sayılmayacağını bildirmiştir. Dolayısı ile kripto paraların hukuk mevzuatında henüz tanımlanmış bir yeri bulunmamaktadır. Fakat kripto paralar sahip oldukları yüksek para değerleri nedeniyle ciddi hukuki sonuçlar doğurma potansiyeline sahiplerdir. Bu kadar belirsizliğin içerisinde olası gerekli bir işlem için hukuki yardım alınması oldukça önemlidir.
Kripto Paraların İşlemlere Konu Edilmesi
Kripto paraların hukuk mevzuatı içerisinde tam olarak kendisine yer bulamaması nedeniyle bu sanal para birimlerinin çeşitli işlemlere konu edilmesinin doğru olup olmadığı konusu tartışmalı bir konu olarak göze çarpmaktadır.
Kripto paralar hukuki açıdan değerlendirilirken mevzuatta kesin hükümler bulunmadığı için her hukuki işlem için ayrı ayrı değerlendirilmeleri gerekmektedir. Ancak kişiler arasında maddi değer içeren her işlem için ayrı ayrı değerlendirilme yapılmasının zor olmasından dolayı genel olarak 3 işlem üzerinden incelenir. Bu işlemler;
- • Kripto Paraların Sözleşmelere Konu Edilmesi
- • Kripto Paraların İcra Takibine Konu Edilmesi
- • Kripto Paraların Sözleşmelere Konu Edilmesi
Sözleşmelerde temel prensip serbestlik ilkesidir. Dolayısı ile sözleşmelerde kripto paralar edim olarak bulunabilirler. Ancak bu edimler para ödeme edimi olarak kabul edilmez. Örneğin işçi ücreti para olarak ödenmelidir. İşçi ücreti olarak kripto para ödemesi kabul edilmez. Kripto paralar sözleşmelerde kendine özgü bir edim olarak kabul edilecektir. Kripto paraların icra takibine konu edilmesi ise mümkün değildir. Bunun nedeni kripto paraların değerlerinin devamlı olarak değişmesi nedeniyle net değerlerinin asla bilinemeyecek olmasıdır. Kripto paralar her ne kadar mevzuat içerisinde kendisine bir yer bulmuş durumda olmasalar da bir değer içerirler. Dolayısı ile kripto paraların miras bırakılabileceği düşünülmektedir.