Bilişim Suçları ve Hukuki Süreçler

Bilişim suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan ve bilişim sistemleri üzerinden işlenen, hukuka aykırı fiilleri tanımlar. Bilişim sistemlerinin güvenliğini ihlal etmek, izinsiz erişim sağlamak, veri kopyalamak, değiştirmek, silmek veya engellemek gibi eylemler bu kapsamda değerlendirilir. Ayrıca, kredi kartı bilgileri gibi kişisel verilerin ele geçirilmesi de bilişim suçlarının önemli bir parçasıdır.

Bilişim Suçları ve Hukuki Süreçler

Bilişim suçları, teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte giderek artan ve toplum düzenini doğrudan etkileyen suç tiplerinden biridir. Türk Ceza Kanunu’nda yer alan hükümler çerçevesinde, bilişim sistemlerine izinsiz erişim, kişisel verilerin hukuka aykırı kullanımı, banka veya kredi kartı dolandırıcılığı, dijital ortamda hakaret ve tehdit gibi birçok fiil bilişim suçu kapsamında değerlendirilir. Bu suçlarda hukuki süreç, çoğunlukla mağdurun şikâyeti üzerine başlamakta ve savcılık soruşturmasıyla ilerlemektedir. Delillerin dijital nitelikte olması, uzman bilirkişi incelemesi ve teknik raporların önemini artırmaktadır. Ayrıca yargılama sürecinde uluslararası iş birliği de büyük rol oynamakta, özellikle sınır aşan suçlarda farklı ülkelerin adli makamları arasında koordinasyon gerekmektedir. Bilişim suçlarına karşı öngörülen cezalar, fiilin niteliğine göre hapis veya para cezası olup, bu düzenlemeler hem bireylerin haklarını hem de kamu güvenliğini korumayı amaçlamaktadır.

Bilişim Suçu Nedir?

Bilişim suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan ve bilişim sistemleri üzerinden işlenen, hukuka aykırı fiilleri tanımlar. Bilişim sistemlerinin güvenliğini ihlal etmek, izinsiz erişim sağlamak, veri kopyalamak, değiştirmek, silmek veya engellemek gibi eylemler bu kapsamda değerlendirilir. Ayrıca, kredi kartı bilgileri gibi kişisel verilerin ele geçirilmesi de bilişim suçlarının önemli bir parçasıdır.

Bu suçlar, dijital araçlar kullanılarak işlendiğinden siber suçlar kapsamında değerlendirilir. Siber suçlarla mücadele, hem teknik hem de hukuki uzmanlık gerektiren bir alandır. Özellikle IP adresinin takibi, suça konu fiilin kim tarafından işlendiğinin belirlenmesinde kritik rol oynar. Tespit edilen her suç için Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde adli soruşturmanın başlatılması mümkündür.

Bilişim Suçları Nelerdir?

TCK kapsamında düzenlenen bilişim suçları, 243 ila 245. maddeler arasında yer alır. Bu suç türleri şunlardır:

• Bilişim Sistemine Girme (TCK 243): Kişinin hukuka aykırı olarak bilişim sistemine erişim sağlaması,
• Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK 244),
• Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK 245): Kredi kartı bilgilerinin yasa dışı yollarla elde edilmesi veya kullanılması.

Bunların dışında, suça konu içeriklerin sosyal medya, mobil uygulamalar veya e-posta yoluyla yayılması da bilişim suçu sayılır. Ayrıca tüzel kişi adına veya sahte hesaplarla işlenen fiiller de TCK kapsamında cezalandırılır. Şikayete bağlı olmayan bazı durumlarda doğrudan resen soruşturma başlatıl

Bilişim Suçları Nasıl Tespit Edilir?

Bilişim suçlarının tespiti, dijital izlerin incelenmesiyle başlar. IP adresi analizi, log kayıtları, cihaz imajları, ağ trafiği takibi gibi teknik incelemelerle fail tespit edilmeye çalışılır. Bu süreçte, uzman kolluk birimlerinin ve bilirkişilerin çalışmaları önem taşır.

Savcılığa yapılan şikayet veya resen başlatılan bir soruşturmanın ardından, bilişim sistemlerinin denetimi yapılır ve delil tespiti sağlanır. Hukuka uygun elde edilen bu veriler, mahkemede delil olarak kullanılabilir. Özellikle IP adresinin doğru eşleştirilmesi, failin tespiti için kritik önemdedir. Bu nedenle siber suçlarla mücadele, yüksek teknik bilgi ve koordinasyon gerektirir.

Bilişim Suçları Nereye ve Nasıl Şikayet Edilir?

Bilişim suçlarına ilişkin şikayetler, en yakın Cumhuriyet Başsavcılığı’na veya Emniyet Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’ne yapılabilir. Ayrıca e-Devlet üzerinden BİMER ve CİMER aracılığıyla da başvuru mümkündür.

Şikayet dilekçesinde, suça konu içeriklerin ekran görüntüleri, mesajlar, IP adresi gibi deliller sunulmalıdır. Şikayete bağlı olan suçlar için genellikle 6 ay içinde başvurulması gerekir. Şikayet sonrasında savcılık tarafından soruşturmanın başlatılmasına karar verilir. Gerekirse erişim engeli talep edilir ve fail hakkında adli para cezası ya da hapis cezası uygulanabilir.

Avukatlık desteği almak isteyenler için bu alanda uzmanlaşmış hukuk bürosu seçenekleri de mevcuttur. Delillerin eksiksiz toplanması ve hak kaybı yaşanmaması için uzman desteği önerilir.

Bilişim Suçlarında Şikayet Süresi ve Delil Toplama

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen bilişim suçları bakımından şikayet süresi ve delil toplama süreci, suçun niteliğine göre değişmektedir. Şikayete bağlı suçlarda, mağdurun suçtan haberdar olmasından itibaren 6 ay içinde şikayet hakkı kullanılmalıdır. Aksi halde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.

Delil toplama sürecinde bilişim sistemlerinin kullanılması, ekran görüntüleri, IP adresi, mesaj kayıtları (örneğin WhatsApp mesajları) ve tarih-saat gibi unsurlar büyük önem taşır. Özellikle internet üzerinden işlenen bilişim suçlarında, bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması sebebiyle dijital izlerin zamanında tespiti gereklidir. Bu nedenle bilişim suçunu belgeleyen her materyal, şikayet dilekçesinin ekine konularak Cumhuriyet Başsavcılığı veya kolluk birimlerine sunulmalıdır.

Bilişim Suçlarına Karşı Hukuki Yollar

Bilişim alanında işlenen suçlara karşı hem ceza hukuku hem de özel hukuk yolları işletilebilir. Ceza hukukunda, Türk Ceza Kanunu’nun 243-245. maddeleri arasında düzenlenen bilişim suçları için savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir. Bu suçlar arasında banka veya kredi kartı bilgilerinin kötüye kullanılması, sisteme izinsiz giriş, verileri yok etme gibi fiiller yer alır.

Bilişim suçlarıyla ilgili özel hukuk yolları arasında tazminat davaları, erişim engeli talepleri ve ihtiyati tedbir kararları da bulunmaktadır. Ayrıca, siber suçlarla mücadele daire başkanlıkları tarafından yürütülen operasyonlar kapsamında, şikayet edenin beyanı ve dijital deliller doğrultusunda adli işlemler başlatılmaktadır.

Bazı suçlar şikayete bağlı olup belirli süre içinde şikayet edilmediği takdirde soruşturma yapılamazken, bazıları şikayete bağlı değildir ve ihbar üzerine resen soruşturulabilir.

Sık Karşılaşılan Bilişim Suçları ve Örnekler

Bilişim suçlarının artmasıyla birlikte Türk hukuk sisteminde sıkça rastlanan bazı örnekler şunlardır:

• Sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesi ve adına sahte paylaşımlar yapılması,
• Kredi kartı bilgilerinin kopyalanması veya internet üzerinden alışveriş yapılması,
• Bilişim sistemine izinsiz giriş (örneğin kurumsal ağlara sızmak),
• Gizli görüntü veya ses kayıtlarının paylaşılması,
• Siber zorbalık ve tehdit içerikli mesajlar gönderilmesi.

Bu tür suçlar, bilişim sistemlerine yönelik yapılan müdahaleler ya da bu sistemler üzerinden işlenen suçlar olarak siber suçlar kapsamında değerlendirilmektedir. Tüm bu fiiller, Türk Ceza Kanunu’nda bilişim suçları olarak tanımlanmakta olup ilgili maddeler uyarınca cezalandırılmaktadır.

Siber Suçlar ve Siber Zorbalık

Siber suçlar, teknolojik araçlarla işlenen her türlü hukuka aykırı eylemi ifade eder. Bu kapsamda siber zorbalık, özellikle çocuklar ve gençler arasında ciddi bir problem haline gelmiştir. İnternet ve sosyal medya platformlarında bir kişiyi küçük düşürmek, tehdit etmek, ifşa etmek veya dışlamak gibi davranışlar bu kapsamdadır.

Bilişim suçlarını sadece teknik saldırılar olarak değerlendirmemek gerekir; siber zorbalık da bir bilişim suçu olarak kabul edilmekte ve mağdurun ruhsal sağlığına ciddi zararlar vermektedir. Bu nedenle bilişim suçlarıyla ilgili başvurular, bilişim suçları nereye şikayet edilir sorusunun yanıtı olarak Emniyet Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı veya Cumhuriyet Başsavcılığına yapılmalıdır.

Şikayet süreci online ihbar sistemleri aracılığıyla da yapılabilir. Türkiye’nin elçilik ve konsolosluklarına yapılan bildirimler de geçerlidir. Şikayet nasıl yapılır sorusunun cevabı ise detaylı delil sunumu, olayın açıklanması ve mağduriyetin net ifadesiyle verilen bir şikayet dilekçesi ile başlar.