Evlilikte Ekonomik Şiddet Nedeniyle Boşanma
Yukarıdaki maddelerde sayılan hallerden bir veya birkaçının varlığı halinde ekonomik şiddet nedeniyle boşanma davası açılması mümkündür.
Toplumda yaşanan sosyo ekonomik çalkantılar, toplumun yapıtaşı olan aile kurumunu da yakından ilgilendirmektedir. Toplumun kayda değer bir kesiminin yoksulluk sınırının altında yaşıyor olması, evlilik hayatında ekonomik şiddetin artmasına zemin hazırlamaktadır.
1. Evlilikte Ekonomik Şiddet Nedir?
Evlilikte ekonomik şiddet hususu Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmemiş; Yargıtay kararları ile hayatiyet kazanmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (HGK)’nun 21.07.2008 tarihli kararı ile “ekonomik şiddet” olgusu Türk hukukundaki yerini almıştır.
Yargıtay, söz konusu kararında ekonomik şiddeti, “zorunlu ihtiyaçların şartlar elverdiği halde karşılanmaması” şeklinde tanımlamıştır. Doktrinde ise eşlerden birinin ekonomik anlamda zorbalığa maruz bırakılması şeklinde tarif edilmiştir.
2. Boşanma Nedeni Olarak Evlilikte Ekonomik Şiddet
Eşlerin aile içinde birtakım sorumlulukları bulunmaktadır. Genellikle koca, çalışarak ailenin maddi geçimini sağlarken, kadın ise ev içinde birçok sorumluluk üstlenmektedir. Ancak, yemek ve temizlik yapmak, çocuğun bakımını yapmak gibi görevlerin maddi karşılığı olmaması, kadını evlilikte güçsüz durumda bırakabilmektedir. Genelde, çalışan eşin çalışmayan eşe karşı uyguladığı bir zorbalık olarak ortaya çıkarken bazen de çalışmayan eşin aşırı harcamalar yaparak ailenin ekonomik düzenini sarsması şeklinde kendini göstermektedir. Ekonomik şiddet kimi durumlarda boşanma ile sonuçlanmaktadır.
Evlilikte ekonomik şiddet, her ne kadar mevzuatta bir boşanma sebebi olarak düzenlenmemiş ise de yukardaki örneklerde görüldüğü üzere Yargıtay, evlilik içi ekonomik şiddet olgusunu boşanma nedeni olarak kabul etmektedir. Yagıtay kararlarında, evlilik içi ekonomik şiddet vakaları evlilik birliliğinin temelinden sarsılması kapsamında değerlendirilmektedir.
3. Ekonomik Şiddet Sayılan Haller
Evlilikte ekonomik şiddet sayılan haller, Yargıtay kararları ile şekillenmektedir. Yargıtay kararlarına göre ekonomik şiddet nedeniyle boşanma sebepleri arasında kabul edilen haller şöyledir:
i. Eşlerin müşterek yaşayacağı bağımsız bir konut sağlamamak: diğer eşi kayınbaba-kayınvalide gibi yakınların yaşadığı konutta yaşamaya zorlamak.
ii. Eve bakmamak, evin ihtiyaçlarıyla ilgilenmemek, evi ile igilenmemek: evin ihtiyaçlarını karşılaması, pazarı görmesi için eşine para vermemek. Lüzümlu ev eşyalarını almamak.
iii. Aşırı derecede tutumlu, tasarruflu, cimri olmak: çok fazla elektrik doğalgaz faturası geldiği gerekçesiyle eşini karanlıkta ya da soğukta yaşamaya zorlamak. Abonelikleri kapatmak.
iv. Borçlandırıcı davranışlarda bulunmak: çevresine sürekli borçlanarak eve haciz gelmesine sebep olmak. Kumar oynayarak borca girmek.
v. Çalışan eşin gelirini aşacak ve ailenin ekonomik düzenini bozacak şekilde aşırı ve lüks harcamalar yapmak.
vi. Herhangi bir işte çalışmamak: çalışmakla yükümlü eşin çalışmaması, sürekli ve keyfi olarak iş değiştirmesi, bu haliyle diğer eşi ekonomik yönden zor durumda ve çalışmak zorunda bırakması.
vii. Diğer eşi çalıştırmamak veya zorla çalıştırmak: çalışmak isteyen eşini çalıştırmamak, mesleğini yaptırmamak. Diğer eşi çalışmak istemediği ve yükümlülüğü olmadığı halde çalışmaya zorlamak. Eşini kredi çekmeye zorlamak.
viii.Eşin kişisel ihtiyaçlarını karşılamamak, maaş kartını elinden almak: eşine harçlık vermemek, şahsi ihtiyaçlarını karşılaması için gerekli desteği sağlamamak, mali açıdan insanca bir hayat yaşamasına imkan tanımamak. Eşinin gelirine el koymak.
4. Ekonomik Şiddet Nedeniyle Boşanma Davası
Yukarıdaki maddelerde sayılan hallerden bir veya birkaçının varlığı halinde ekonomik şiddet nedeniyle boşanma davası açılması mümkündür. Ekonomik şiddet sebebiyle boşanma TMK’nın 166’ncı maddesinde düzenlenen evlilik birliğinin temelinden sarsılması yani şiddetli geçimsizlik kapsamında değerlendirilmektedir. Dolayısıyla boşanma davası da şiddetli geçimsizlik nedeniyle ve çekişmeli olarak açılacaktır. Zira evlilik içi ekonomik şiddette eşlerden birinin kişilik haklarına saldırı söz konusudur ve eşler arasında anlaşma sağlanamadığı aşikardır.
5. Ekonomik Şiddet Nedeniyle Boşanma Davasında Tazminat
TMK’nın 174’üncü maddesinde düzenlenen ve boşanmada tazminatı düzenleyen hüküm gereği evlilikte ekonomik şiddete maruz kalan eşin maddi ve manevi tazminat istemesi mümkündür. Ancak Yargıtay, 2012 tarihli bir kararında evlilik birliğinin giderlerine katılma yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin manevi tazminatı gerektirmeyeceği, bu durumun diğer eşin kişilik haklarına saldırı olarak kabul edilemeyeceği vurgulanmıştır. Buradan hareketle, somut olayın özelliklerinin 174’üncü maddede düzenlenen tazminat şartlarını karşılaması halinde maddi veya manevi tazminat talebinde bulunmak mümkündür.
Konuyla İlgili Hizmetlerimiz:
https://www.latifcembaran.com/konya-bosanma-avukati
Benzer Blog Yazılarımız:
https://www.latifcembaran.com/blog/fiili-ayrilik-nedeniyle-bosanma-davasi
https://www.latifcembaran.com/blog/sag-kalan-esin-mirasciligi
https://www.latifcembaran.com/blog/evlilik-basvurusu-ve-evlenme-toreni