Destek Hattı:

0332 235 49 74

  • facebook
  • twitter
  • instagram avukat
  • youtube
Ortaklığın Giderilmesinde Paylı Mülkiyet ve Elbirliği Mülkiyeti
  • Ana Sayfa
  • /
  • Blog
  • /
  • Ortaklığın Giderilmesinde Paylı Mülkiyet ve Elbirliği Mülkiyeti

Ortaklığın Giderilmesinde Paylı Mülkiyet ve Elbirliği Mülkiyeti

Elbirliği mülkiyetinde ise ortakların her birine malın paylaşılmasını isteme hakkı vermiştir. Malın paylaşılmasını sağlayan davalar ise ortaklığın giderilmesi yani izaleyi şüyu davalarıdır.

Bir taşınır veya taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkı, bir kişiye ait olduğunda bireysel mülkiyet; birden çok kişiye ait olduğunda birlikte mülkiyet söz konusu olur. Birlikte mülkiyetin görünümü ise elbirliği mülkiyeti veya paylı mülkiyet şeklinde karşımıza çıkmaktadır.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, paylı mülkiyette paydaşların, elbirliği mülkiyetinde ise ortakların her birine malın paylaşılmasını isteme hakkı vermiştir. Malın paylaşılmasını sağlayan davalar ise ortaklığın giderilmesi yani izaleyi şüyu davalarıdır.

A. Paylı Mülkiyet Nedir?

Müşterek mülkiyet olarak da adlandırılan paylı mülkiyet, birden çok kişinin fiziken bölünmemiş olan bir şeyin tamamına belirli paylarla sahip olmasıdır. Ayrı bir belirleme yoksa bütün paylar eşit sayılmaktadır. Paylı mülkiyette paydaşlar, eşyanın tamamı, bütünleyici parçaları ve eklentileri üzerinde mülkiyet hakkına sahiptir.

B. Paylı Mülkiyetin Özellikleri Nelerdir?

i. Paylı mülkiyette her paydaşın pay oranı belirlidir. Yukarıdaki tanımda da ifade edildiği üzere her paydaş aksi kararlaştırılmamışsa, eşit paya sahiptir.

ii. Paylı mülkiyet konusu mal madden bölünmüş değildir. Madden bölünmüş olmadığı için birlikte tek mülkiyet söz konusudur. Ancak paydaşlar bir malikin sahip olduğu hak ve yükümlülüklere sahiptir. Yani pay, devredilebilir, rehnedebilir ve haczedilebilir.

iii. Paylı mülkiyetin söz konusu olabilmesi için en az iki kişinin mal üzerinde mülkiyet hakkına sahip olması gerekir. Tek kişi malikse paylı mülkiyet olmaz.

C. Paylı Mülkiyete Tabi Taşınmazlarda Ortaklığın Giderilmesi

Paylı mülkiyete tabi bir taşınmazda ortaklığın giderilmesi hali Medeni Kanun’un 698 ve 699’uncu maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, paylı taşınmaz, hukuki bir işlem gereği sürekli bir amaca özgülenmemişse paydaşların paylı mülkiyeti devam ettirme zorunluluğu yoktur. Dolayısıyla paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.

Paylı mülkiyete konu eşyanın madden paylaşılabilmesi için paydaşlar, öncelikle aralarında anlaşarak paylı mülkiyeti sona erdirebilir. Anlaşma sağlanamazsa, paydaşlardan herhangi birinin arabuluculuk yoluna başvurması halinde; arabuluculuk ile de paylaşım sağlanamazsa dava açılması halinde paylaşım gerçekleştirilir.

Paylı mülkiyete konu eşya hakkında ortaklığın giderilmesi davası açıldıktan sonra mahkeme aynen taksim veya satış yöntemlerinden biriyle paylı mülkiyetin giderilmesine karar verebilir. Paylı mülkiyette aynen taksim ve satış gibi yollar söz konusu olduğundan alacaklı tarafından ortaklığın giderilmesi davası açılması mümkün değildir. Haliyle sadece paydaşlar bu davayı açabilir.

D. Elbirliği Mülkiyeti Nedir?

İştirak halinde mülkiyet olarak da bilinen elbirliği mülkiyeti, kanundan yahut kanunda öngörülen bir akitten doğan ve eşyaya birlikte malik olanların mülkiyetidir. Örneğin, miras ortaklığında mirasçıların tereke üzerindeki mülkiyet hakkı, elbirliği mülkiyetidir. Miras ortaklığı, Türk Medeni Kanunu’nda (m. 701/1) düzenlenen bir elbirliği mülkiyeti halidir.

E. Elbirliği Mülkiyetinin Özellikleri

i. Elbirliği mülkiyetinde paydaşlık ilişkisi değil, ortaklık ilişkisi söz konusudur. Ortakların belirli payları yoktur. Her bir ortağın mülkiyet hakkı, ortaklıktaki malların tamamına şamildir.

ii. Elbirliği mülkiyeti, ortakların bir araya gelip de ihdas edecekleri bir mülkiyet türü değildir. Ancak kanundan ya da kanunda düzenlenen tipik bir sözleşmeden doğar.

iii. Elbirliği mülkiyetinde ortaklığı yönetme hak ve ödevi ortakların tamamına aittir.

iv. Elbirliği mülkiyetinde ortakların üzerinde tasarruf edebilecekleri kendilerine ait payları yoktur.

v. Elbirliği mülkiyeti, malın devredilmesi, paylı mülkiyete geçilmesi ve topluluğun (ortaklık) dağılması hallerinde sona erer.

F. Elbirliği Mülkiyetine Tabi Taşınmazlarda Ortaklığın Giderilmesi

Elbirliği mülkiyeti halinde izaleyi şüyu davasını ortaklardan biri diğer tüm ortaklara karşı açar. Davanın görülebilmesi için tüm ortaklar davaya taraf olmalıdır. Dava sonucunda aynen taksim veya satış yapıldığında, ortaklar arasındaki birlikte mülkiyet ilişkisi bireysel mülkiyete dönüşür.

Elbirliği mülkiyetinde paylar haczedilememektedir. Bu durumda ortaklardan biri borçlu ise alacaklı ortaklığın giderilmesi davası açabilir.

Elbirliği mülkiyetinde ortaklar, ittifak halinde anlaşmak suretiyle malı bir başkasına satarak ortaklığı giderebilirler.


Konuyla İlgili Hizmetlerimiz:

https://www.latifcembaran.com/gayrimenkul-avukati

Benzer Blog Yazılarımız:

https://www.latifcembaran.com/blog/kamulastirmasiz-el-atma-davasi

https://www.latifcembaran.com/blog/aynen-taksim-veya-satis-suretiyle-ortakligin-giderilmesi

https://www.latifcembaran.com/blog/ortakligin-giderilmesi

https://www.latifcembaran.com/blog/ortakligin-giderilmesi-izaleyi-suyu-davasinda-arabuluculuk

https://www.latifcembaran.com/blog/ecrimisil-davasi

E-Bülten Kayıt

Firmamızdan haberder olmak için bültene kayıt olabilirsiniz.