Ortaklığın Giderilmesi
Uygulamada bu dava özellikle mirasçıların, miras kalan taşınmazlar üzerindeki elbirliği mülkiyetini gidermek için açılır. Davanın açılabilmesi için söz konusu mal paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olmalıdır.
Elbirliği veya paylı mülkiyete konu olan taşınır veya taşınmaz malların üzerindeki ortaklığın giderilmesi için açılan Ortaklığın Giderilmesi Davası, hukuki dayanağını TMK madde 698 hükmünden alır. Buna göre:
“Hukuki bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.”
Uygulamada bu dava özellikle mirasçıların, miras kalan taşınmazlar üzerindeki elbirliği mülkiyetini gidermek için açılır. Davanın açılabilmesi için söz konusu mal paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olmalıdır. Zira davanın amacı, elbirliği veya paylı mülkiyete tabi malı ferdi mülkiyete dönüştürmektir.
Yetkili Ve Görevli Mahkeme
İzale-i Şüyu davası Sulh Hukuk Mahkemelerinde görülür. Yetkili mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Eğer birden fazla yerde taşınmaz varsa bunlardan herhangi birinin bulunduğu yerde de açılabilir. Dava konusu mal taşınır ise yetkili mahkeme, davalının yerleşim yeri mahkemesidir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
İzale-i Şüyu davası ancak paylı veya elbirliği mülkiyetine konu bir mal için açılabilir. Bu mal bir taşınmaz ise taşınmaz tapu kütüğüne kayıtlı olmalıdır.
Bu davada tapu kaydı getirtilip, bütün ortakların davaya dahil edilmesi gerekmektedir.
Kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş binanın tümünde ortaklığın giderilmesi yoluna başvurmak mümkün değildir. Ancak bağımsız bölümler için bu yola başvurulabilir.
Yukarıda bahsedilen Türk Medeni Kanunu ilgili maddesi gereğince de hukuki bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğünün bulunmaması icap eder.
Bu dava açılmadan önce Arabuluculuk başvurusu yapılması dava şartı olarak düzenlenmiştir. Arabuluculuk başvurusu yapılmadan açılan davalar mahkeme tarafından usulden reddedilecektir.
Bu davanın kabulü halinde çeşitli paylaşma yöntemleri vardır. Bunlar; aynen paylaşma, paraya çevirme yoluyla paylaşma ve kat mülkiyetine çevirme yoluyla paylaşmadır. Dava açılmadan ise tüm paydaşlar oybirliğiyle anlaşıp malı paylaşabilirler.
Davanın Açılamayacağı Haller
1) Taraflar arasında yazılı bir şekilde yapılmış bir paylaşma sözleşmesi varsa artık ortaklığın giderilmesi davası açılamaz.
2) Eğer paylı mal sürekli bir amaca özgülenmiş ise ortaklığın giderilmesi davası açılamayacaktır.
3) İzale-i Şüyu davası uygun olmayan bir zamanda istenemez. Bundan kasıt bazı durumlarda yapılacak paylaşmanın hissedarlar için zararlı olabileceğidir. Bu husus dürüstlük kuralına göre belirlenir.
4) 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu yedinci maddesine göre “Kat mülkiyetine veya kat irtifakına tabi olan gayrimenkulde ortaklığın giderilmesi istenemez.” Bunlar davanın açılamayacağı hallerin başlıcalarıdır.
Davanın Tarafları
Ortaklığın giderilmesi davalarında ortaklar veya paydaşlardan biri veya birden fazlası diğer ortaklara veya paydaşlara karşı dava açabilir. Bu davada bütün ortaklar veya paydaşlar davaya dahil edilmelidir.
Ortaklardan veya paydaşlardan biri küçükse onu temsilen anne ve babası bu davayı açmalıdır. Eğer ortaklardan biri vesayet altındaysa dava, sulh hukuk mahkemesinden husumete izin yetkisi alınarak vasi tarafından açılır.
Mirasçılardan biri ölmüşse mutlaka veraset ilamı alınarak davaya katılınmalıdır. Bu davada taraflar arasında mecburi dava arkadaşlığı vardır. Davanın tarafları gerçek kişiler olabileceği gibi tüzel kişiler de olabilir.
Sonuç
Taraflardan kimse aynen taksim talep etmemişse veyahut malın aynen taksimi mümkün değilse mahkemece açık arttırma ile satış yoluna gidilir. Satış işlemleri İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre yapılır.
Ortaklığın giderilmesi davası çift taraflı bir davadır. İzale-i Şüyu davasının kabulü sonucunda mal, aynen, nakden veya kat mülkiyetine çevrilme yolu ile paylaşılır. Verilen hükme karşı istinaf ve temyiz kanun yolu açıktır.
Konuyla İlgili Hizmetlerimiz:
https://www.latifcembaran.com/gayrimenkul-avukati
Benzer Blog Yazılarımız:
https://www.latifcembaran.com/blog/murisin-bankadaki-parasi
https://www.latifcembaran.com/blog/veraset-ilami
https://www.latifcembaran.com/blog/mirascilik-belgesinin-iptali-davasi