Tahkim kelimesi sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkların mahkeme yerine hakem aracılığıyla çözümlenmesi anlamına taşıyan bir kelimedir. Hem Ulusal hem de Uluslararası açıdan tahkim meselesi oldukça önemli ve tahkim hakkında yanlış pek fazla bilgi bulunan bir konudur. Uluslararası anlamda nitelikli iki adet tahkim bulunmaktadır.
Tahkim kelimesi sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkların mahkeme yerine hakem aracılığıyla çözümlenmesi anlamına taşıyan bir kelimedir. Hem Ulusal hem de Uluslararası açıdan tahkim meselesi oldukça önemli ve tahkim hakkında yanlış pek fazla bilgi bulunan bir konudur. Uluslararası anlamda nitelikli iki adet tahkim bulunmaktadır;
1-) Kurumsal Tahkim
2-) Ad Hoc Tahkim
Kurumsal Tahkim
Niteliği Uluslararası boyutta olan sözleşmelere ilişkin görüşmeler henüz görüşme aşamasındayken taraflar aralarında anlaşmış oldukları takdirde gelecek dönemlerde doğması muhtemel uyuşmazlıklar için Tahkim anlaşması yapabilirler. Bu tip bir anlaşmada taraflar herhangi bir tahkim usul kuralı belirlemez. Taraflar konuya ilişkin bir kurum belirler. İlgili kurum konuyu bütünüyle inceler. Yargılamaya ilişkin usuller kurum tarafından belirlenir. Bu kurallar kurum tarafından önceden belirlendiği için taraflar bu usul kurallarına güvenmek durumundadır. Zaten tarafların ilgili kurumu kendilerinin seçmesi hakları bulunur. Bu kurumların bazı örnekleri;
1-) Spor Tahkim Mahkemesi
2-) Milletlerarası Ticaret Odası
3-) İstanbul Tahkim Merkezi vb.
Ad Hoc Tahkim
Tarafların usul kurallarını kendi aralarında belirlediği veya bu belirleme aşamasında hali hazırda var olan usul kurallarına atıfta bulunulduğu yöntemdir. Tahkim usulü tarafların kendi aralarında yapacakları anlaşma ile belirlenir. Taraflar genel olarak usul bakımından kurullara ilişkin şüpheye düştükleri takdirde bu yöntemi tercih etmektedirler. Bu noktada kurullara duyulan şüpheden kasıt kurulların uyguladıkları usul kurallarıdır. Bunun yanında kurumsal tahkim ek masrafa yol açabilecek olması da tarafları zaman zaman bu yönteme iten bir etkendir. Ayrıca kurumsal tahkim de zaman zaman gecikme problemleri yaşanma ihtimali olduğu için Ad Hoc Tahkim yöntemi tercih edilebilir durumdadır.
Tahkim Talebi Süreci
İlk olarak tahkim talebinde bulunan taraf gerekli belgeyi ilgili kuruma sunar. Bu belgede tarafların isimleri, soy isimleri, varsa unvanları, adresleri, varsa taraf temsilcilerinin tam adı ve adresleri, tahkim talebinin dayandığı sebepleri, aralarında bulunan tahkim sözleşmeleri, tahkimin yeri ve dilinin bulunması gereklidir. Sonrasında hakemler tespit edilir. Bu noktalarda hukuki destek almak taraflara yarar sağlayacaktır. Hakemlerin tespitinin ardından masraf avansları ilgili hesaplara yatırılır. Dosya hakem kuruluna iletilir. Sonrasında esasa ilişkin karar alınması için dosya Divan’a sunulur. Hakem kurulu dosyayı onaylayabilir veya üzerinde değişiklikler yapılmasını da isteyebilir. Hakem kurulu divanın onaylamadığı bir karar alamaz.