Fazla mesai başka bir deyişle fazla çalışma kanun içerisinde belirlenmiş sınırlar dahilinde günlük hayata uygulanabilir. Fazla mesai uygulamak isteyen işveren için bazı koşulların varlığı aranır. Bunlardan bir tanesi de işçinin mutlaka rızasının olmasıdır.
Fazla mesai uygulamada fazla çalışma anlamına gelir. Fazla çalışma yasal çalışma süresinin yahut da iş sözleşmesinde belirtilen sürenin üzerinde çalışan kişilerin bu çalışmaları işveren yararına yaptığı takdirde karşımıza çıkar. Fazla mesainin 2 türü vardır. Bunlar;
1-) İş Kanunu içerisinde düzenlenen şartlar çerçevesinde haftalık 45 saati geçen çalışma süreleri (fazla çalışma)
2-) İş sözleşmesinde haftalık çalışma saatinin 45 saatin altında belirlendiği hallerde belirlenmiş olan saati aşan ve 45 saate kadar olan çalışma süreleri (Fazla sürelerle çalışma)
İşçi İçin Fazla Mesai Şart Mıdır?
Fazla mesai başka bir deyişle fazla çalışma kanun içerisinde belirlenmiş sınırlar dahilinde günlük hayata uygulanabilir. Fazla mesai uygulamak isteyen işveren için bazı koşulların varlığı aranır. Bunlardan bir tanesi de işçinin mutlaka rızasının olmasıdır. Fazla Çalışma Yönetmeliği gereğince işveren fazla mesai uygulamak istiyor ise işçinin onayını her yılın başında yazılı olarak alması gerekir. Fakat bu yönetmelik üzerinde sonraki yıllarda bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenleme gereği söz konusu onay iş sözleşmesi imzalanırken veya ihtiyaç duyulduğu anda yapılırsa da işçi fazla mesai yapabilecektir. Ancak işçinin rızası alınmadan fazla mesai uygulandığı takdirde işçi iş sözleşmesini haklı neden göstererek feshedebilir.
Fazla Çalışma Ücreti
İşçiler fazla mesaiye kaldıkları takdirde yeni bir alacak hakları doğmuş olur. Bu hak işveren tarafından iki şekilde işçiye ödenebilir. Bunlardan ilki elbette ücrettir. Eğer sözleşmede fazla mesaiye ilişkin anlaşılan bir miktar varsa işveren bu miktarı işçiye vererek fazla mesaiden doğan borcunu ödemiş olur. Sözleşme içerisinde fazla mesai ücretine ilişkin bir madde bulunmuyor ise yasada belirtilen oranlar neticesinde ödeme yapılır. İşveren fazla mesainin karşılığını ücret yerine işçiye kanunda öngörülen koşullarda serbest zaman vererek de ödeyebilir.
Fazla Çalışmanın İspatı
Fazla çalışmanın karşılığını alamadığını iddia eden işçiler fazla çalıştıklarını ispatlamak zorundadırlar. Bu durumu ispat etmek için ise en sık kullanılan argümanlar iş yeri kayıtları, iş yerine giriş ve çıkış saatlerini gösteren belgeler, iş için yapılmış yazışma saatleri olarak gösterilir. Fazla mesai bu şekilde yazılı kanıtlar ışığında ispatlanamadığı takdirde tarafların tanıkları dinlenir.