Evlenme Ehliyeti ve Evlenme Yaşı

Madde 124/1 ve 126/1 hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 17 yaşını doldurmuş bireylerin yasal temsilcilerinden izin almak suretiyle evlenebilecekleri anlaşılmaktadır

I. Evlenme Ehliyeti Nedir?

Evlenme ehliyeti, evlenecek çiftlerin evlilik için gerekli vasıflara sahip olmasını ifade eder. Bu vasıflar evlenecek her iki kimsenin de evlenme yaşına erişmiş olması ve ayırt etme gücüne sahip olmasıdır. 

Ayırt etme gücüne sahip olup 18 yaşını da doldurmuş olan erginler ve kısıtlı bulunmayanlar tam evlenme ehliyetine sahiptir. Ayırt etme gücüne sahip kısıtlılar ile evlenme yaşını geçmiş küçükler (18 yaşını doldurmamış) sınırlı evlenme ehliyetine sahiptir.

Ayrıca evlenecek çiftler farklı cinsiyetlere sahip olmalıdır. Medeni Kanunumuz aynı cinsiyete sahip kişilerin evlenmesini (eşcinsel evlilik) tanımamaktadır.

II. Evlenme Yaşı 

Evlenme yaşı, Medeni Kanun’un 124’ücü maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;

124/1: Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez.

124/2: Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.

a)Olağan Evlenme Yaşı

Madde metninde görüldüğü üzere Medeni Kanun tarafından kabul edilen evlenme yaşı 17 yaşın doldurulmasıdır. Bu genel kural hem erkek hem de kadın açısından geçerlidir ve olağan evlenme yaşı olarak kabul edilir.

b)Olağanüstü Evlenme Yaşı

Bununla birlikte olağanüstü durumların veya pek önemli bir sebebin varlığı halinde 16 yaşını doldurmuş erkek veya kadının evlenmesine izin verilebilir. 16 yaşın doldurulması, olağanüstü evlenme yaşı olarak kabul edilmiştir.

16 yaşın dolduran kimselerin evlenmesinde izin mercii ise aile mahkemesi hâkimidir. Hâkimin evliliğe karar verebilmesi için öncelikle dava açılması gerekir. Hâkim gerekli görürse anne babayı ya da vasiyi dinleyebilir.

c)17 Yaşını Dolduran Evlenebilir Mi?

Medeni Kanun’un 124/1. maddesindeki hüküm ister istemez 18 yaşından gün almış kimselerin özgürce evlenebileceği sonucunun ortaya çıkarmaktadır. Ancak Kanunun m. 126/1 hükmü ise küçüğün yasal temsilcisinin evlenme izni olmadan evlenemeyeceğini vurgulamaktadır. Maddede, “küçük” tabiriyle ifade edilen henüz 18 yaşını tamamlamamış bireylerdir.

Madde 124/1 ve 126/1 hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 17 yaşını doldurmuş bireylerin yasal temsilcilerinden izin almak suretiyle evlenebilecekleri anlaşılmaktadır. Yasal temsilci ise anne baba, veli ya da vasi olabilir. Ancak buradaki iznin 16 yaşın doldurulması halindeki evlilik izniyle karıştırılmaması gerekir. 17 yaşı dolduran bireylerin hâkimden evlilik izni almasına gerek yoktur. Yalnızca yasal temsilcisinden izin alır ve bunun için de yasal bir prosedürün yerine getirilmesi gerekmez.

Bu durumda akla gelen soru şu olabilir: yasal temsilcisi izin vermezse, 17 yaşını dolduran evlenebilir mi? Medeni Kanun’un 128’inci maddesi yasal temsilcinin evliliğe izin vermediği takdirde küçüğün ne yapabileceğini düzenlemiştir. Maddeye göre, yasal temsilci haklı bir neden olmaksızın küçüğün evlenmesine izin vermiyorsa, küçük mahkemeye başvurarak hâkimden evliliğe izin vermesini isteyebilir. Hâkim de küçüğün evlenmesine izin verebilir. Ancak hâkimin karar vermeden önce yasal temsilciyi dinlemesi gerekir. 

III. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma

Medeni Kanun’un 125’inci maddesi gereği evlenecek kimselerde bulunması gereken vasıflardan biri ayırt etme gücüne sahip olmaktır. Kişide ayırt etme gücü olmaması evlenme ehliyetine sahip olmadığı anlamına gelir.

Kişinin ayırt etme gücünden yoksunluğu sürekli bir sebebe dayanıyorsa, TMK m. 145 gereği bu evlilik mutlak butlanla sakattır. Ayırt etme gücünden yoksunluk hali geçici bir sebebe dayanıyorsa, TMK m. 148 gereği bu evlilik nispi butlanla sakattır.

Yukarıda yapılan evlenme ehliyeti tanımından anlaşıldığı üzere ayırt etme gücüne sahip olmamak her halükarda evlenmeye egnel teşkil eder. Ayırt etme gücüne sahip olup da evlenme yaşına sahip olmayanlardan kısıtlılar ile küçükler sınırlı evlenme ehliyetine sahiptir. Hem ayırt etme gücüne sahip olup hem de ergin olanlar ise tam evlenme ehliyetine sahiptir.

Konuyla İlgili Hizmetlerimiz:

https://www.latifcembaran.com/konya-bosanma-avukati

Benzer Blog Yazılarımız:

https://www.latifcembaran.com/blog/nafakanin-artirilmasi-davasi

https://www.latifcembaran.com/blog/nisanlilik-nedir

https://www.latifcembaran.com/blog/tanimanin-iptali-davasi

https://www.latifcembaran.com/blog/koruma-tedbiri-ve-uzaklastirma-karari

https://www.latifcembaran.com/blog/hayata-kast-nedeniyle-bosanma-davasi