Anayasa ile kişisel verilerin korunması güvence altına alınmıştır. Bu güvence ile temel hak ve hürriyetler korunmaktadır. Anayasal güvence altında bulunan özel hayatın gizliliği çerçevesinde 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Anayasa “Özel Hayatın Gizliliği” kenar başlıklı 20/3 maddesi uyarınca “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir”. Anayasa ile kişisel verilerin korunması güvence altına alınmıştır. Bu güvence ile temel hak ve hürriyetler korunmaktadır. Anayasal güvence altında bulunan özel hayatın gizliliği çerçevesinde 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Gelişen teknoloji ile özel veya kamu kurum ve kuruluşları ile yaptığımız işlemlerde kişisel verilerimiz işlenmektedir. Kişisel verilerimizin KVKK uygun olarak işlenmelidir. Sınırsız ve düzensiz bir şekilde kişisel verilerin işlenerek depo edilmesi sonucu, ilgili olmayan üçüncü kişilerin bu verilere ulaşma riski doğrultusunda herhangi bir hak ihlaline neden olunmaması için; bu verileri işleyen gerçek veya tüzel kişilerin yükümlülükleri doğrultusunda hareket etmemesi sonucu yaptırımlar bağlanmıştır. Bu doğrultuda Kişisel Verilerin Korunması Kanunun tuttuğu istisnalar haricinde ilgili kişinin açık rızası olmadan işlenmeyecek, üçüncü kişilerle ve yurt dışı ile paylaşılmayacaktır. Kanun korumayı gerçek kişilere tanımış olup, tüzel kişiler korumadan yararlanamaz.
O halde incelenmesi gereken konu korunma altında bulunan kişisel verinin ne olduğu ve neleri kapsadığıdır.
Kişisel Veri Nedir?
Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir nitelikte olan gerçek kişiye ait tüm bilgilerdir. Kişisel veri, tüzel kişileri kapsamayıp; örneğin bir şirketin tüzel kişiliğine ait bilgiler, gerçek kişi ile ilişkilendirilmeyeceği sürece kişisel veri sayılmamaktadır. Kişisel verinin, doğrudan kişinin kimliğini göstermesi gerekmez, herhangi bir bilgi ile kişinin belirlenmesini sağlayan verileri de kapsamaktadır. Bu doğrultuda kişisel veri kavramı geniş yorumlanmalıdır. Kişisel veriden sadece bireyin kimliğini doğrulayan adı, soyadı, TC. kimlik numarası, doğum tarihi veya yeri gibi bilgiler anlaşılmayıp, telefon numarası, araç plakası, fotoğraf, video, ses kaydı, parmak izi, e posta adresi, hobiler, etkileşimde bulunulan kişiler, ailevi, ekonomik veya sağlık bilgileri gibi verileri de kapsamaktadır. Bir verinin kişisel veri olup olmadığına mevcut durumun değerlendirilmesi sonucu verinin kişiyi tanımlayan nitelikte olmasına göre karar verilmelidir.
Özel Nitelikli Kişisel Veriler Ne Demektir?
Üçüncü kişiler tarafından öğrenilmesi halinde kişinin toplumdan soyutlanarak ayrımcılığa uğramasına ve mağduriyetinin doğmasına neden olan verilere özel nitelikli kişisel veri denir. Kanun özel nitelikli kişisel verileri sınırlı sayma yoluna gitmiştir. Bu doğrultuda özel nitelikli kişisel veriler, kişisel veriler gibi geniş yorumlanamaz. Kanunun “Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları” kenar başlıklı m.6/1 maddesi uyarınca ; “ kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir”. Özel nitelikli kişisel veriler, niteliği itibariyle kişisel verilerden daha sıkı koruma altına alınası hasıl olmuştur. Kişinin açık rızası olmadan özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi yasaktır. İstisnalar;
• Diğer kanunlarda öngörülen bazı hallerde sağlık ve cinsel hayat dışındaki özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinde kişinin açık rızası aranmamaktadır.
• Sağlık ve cinsel hayat kişisel verilerinin işlenmesinde kural açık rızanın olması iken; kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.
Ayrıca kişisel verilerin işlenebilmesi için Kişisel Verileri Koruma Kurulunun yeterli önlemleri alması şartının mevcudiyeti gerekir.