E-Ticaret Hizmet Sağlayıcılar ve Yükümlülükleri

08/05/2025
Av. Latif Cem Baran Hukuk & Danışmanlık Bürosu

E-ticaret hizmet sağlayıcılar, gelişen dijital dünyada hızla önem kazanan, elektronik alışverişin güvenle ve hızlı bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlayan en önemli araçlardır

E-ticaret hizmet sağlayıcı, elektronik pazar ortamı oluşturarak alıcı ile satıcı arasındaki alışverişin elektronik ortamda güvenle gerçekleştirilmesini sağlayan platformlara verilen isimdir. E-ticaret hizmet sağlayıcılar, gelişen dijital dünyada hızla önem kazanan, elektronik alışverişin güvenle ve hızlı bir biçimde gerçekleştirilmesini sağlayan en önemli araçlardır.

Günümüzde sıkça kullanılan e-ticaret hizmet sağlayıcılarına örnek olarak Trendyol, Hepsiburada, N11, Çiçeksepeti gibi platformlar gösterilebilir.

E-Ticaret Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülükleri

E-ticaret hizmet sağlayıcıları, üstlenmiş oldukları göreve binaen birçok kanuni ve cezai yükümlülük altına da girmektedirler. E-ticaret hizmet sağlayıcılarının bu yükümlülükleri, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu, Türk Ceza Kanunu gibi çeşitli kanunlarda da düzenlenmiş, böylelikle hem satıcının hem de alıcının yasal hakları güvence altına alınmıştır.

E-ticaret hizmet sağlayıcılarının, hem alıcı hem de satıcıya bilgi verme, verilen bilgiyi doğrulama, verilen siparişleri doğru ve hasarsız teslim etme gibi birçok yükümlülüğü bulunmaktadır. E-ticaret hizmet sağlayıcılarının üstlenmiş oldukları yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde birçok cezai ve hukuki sorumluluğu doğmaktadır.

E-Ticaret Hizmet Sağlayıcıların Bilgi Verme Yükümlülüğü

E-ticaret hizmet sağlayıcıların bilgi verme yükümlülüğü, Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’in 5. maddesinde düzenlenen ve açıklanan bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğün düzenlenmesindeki en önemli amaç, alıcı ile e-ticaret hizmet sağlayıcı ve bu hizmet sağlayıcının bünyesinde bulunan satıcılar arasında sağlıklı bir iletişim kurmak, alıcının yaşadığı bir sorunda satıcı ve hizmet sağlayıcıya kolaylıkla ulaşabilmesini sağlamaktır.

İlgili yönetmelik maddesine göre e-ticaret hizmet sağlayıcıları, kendilerine ait e-ticaret ortamlarının ana sayfasında, herkes tarafından kolaylıkla ve doğrudan ulaşılabilecek bir biçimde şu bilgileri bulundurmalıdır:

v Hizmet sağlayıcının tacir olması halinde ticaret unvanı, MERSİS numarası, merkez adresi,

v Hizmet sağlayıcının esnaf veya sanatkâr olması halinde adı ve soyadı, vergi kimlik numarası ve merkez adresi,

v Tebligata elverişli KEP adresi, elektronik posta adresi, telefon numarası, işletme adı ve tescilli marka ismi,

v Mensup olunan meslek odasının bulunması halinde bu meslek odasının ismi, mesleki davranış kuralları ve bu bilgilere elektronik olarak ne şekilde ulaşılabileceğine ilişkin bilgiler.

E-Ticaret Hizmet Sağlayıcıların Doğrulama Yükümlülüğü

E-ticaret hizmet sağlayıcıların doğrulama yükümlülüğü, Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’in 6. maddesinde düzenlenen ve açıklanan bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğün amacı, alıcıları, bilgileri doğrulanmamış satıcılar ile muhatap etmemek, alıcıların güvenini ve bilgilerini suistimale açık duruma getirmemek, olası dolandırıcılık durumlarının önüne geçmektir.

İlgili madde metni uyarınca, e-ticaret hizmet sağlayıcıları, satıcıların tanıtıcı bilgilerini, ilgili kurumların herkesin erişimine açık elektronik sistemlerinden, bunun mümkün olmaması halinde ise satıcı firma veya muhatabın sunmuş olduğu belgeler üzerinden doğrular. E-ticaret hizmet sağlayıcı, bilgilerini doğrulamadığı hiçbir firmaya aracılık hizmeti sunmamalıdır.

E-ticaret hizmet sağlayıcı, aracılık hizmeti sunduğu satıcı firma veya muhatapların bilgilerinin de güncelliğini takip etmek ve güncelliğini sağlamak zorundadır. Bu yükümlülük kapsamında e-ticaret hizmet sağlayıcı, her yıl en az 1 kez satıcı firma veya muhatapların tanıtıcı bilgilerinin doğruluğunu kontrol eder.

E-ticaret hizmet sağlayıcı, yapmış olduğu kontrollerde satıcının tanıtıcı bilgilerinin güncel olmadığını tespit etmesi halinde ilgili firmaya derhal dahili iletişim sistemi üzerinden bildirimde bulunur. İlgililere en fazla 3 iş günü süre vererek bilgilerin güncellenmesini talep eder. Verilen bu süre içerisinde bilgilerini hiçbir mazeret sunmaksızın güncellemeyen satıcıların yalnızca mevcut siparişleri işleme alınır, bu satıcıların e-ticaret hizmet sağlayıcı aracılığı ile yeni sipariş alması engellenir.

E-Ticaret Hizmet Sağlayıcıların Siparişe İlişkin Yükümlülükleri

E-ticaret hizmet sağlayıcıların siparişe ilişkin yükümlülükleri, Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’in 8. maddesinde düzenlenen ve açıklanan bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğün amacı, bir ürün veya hizmeti satın almadan önce o ürün veya hizmetteki tüm özelliklerin, ürün fiyatının ve varsa ürün kusurlarının alıcı tarafından kolaylıkla anlaşılabilmesidir.

E-ticaret hizmet sağlayıcıların siparişe ilişkin yükümlülüklerinin düzenlenmesi ile hem piyasa güvenilirliğini sağlamak, hem de alıcının tüketici kanunu kapsamındaki haklarını korumak amaçlanmıştır. Bu yükümlülüğün düzenlenmesi ile e-ticaret hizmet sağlayıcıların ve bu sağlayıcıların bünyesinde yer alan satıcıların, sunmuş oldukları ürün veya hizmet hakkında doğru bilgi vererek alıcıyı yanıltmaması, tabir-i caizse kandırmaması beklenmektedir.

Bu yükümlülük uyarınca e-ticaret hizmet sağlayıcı, ilgili yönetmelik maddesi gereğince siparişe ilişkin üstlenmiş olduğu yükümlülükleri çerçevesinde alıcının oluşturmuş olduğu siparişi onaylama aşamasında ve ödeme bilgilerinin girilmesinden önce, vergi ve diğer tüm masraflar da dahil olmak üzere ödeyeceği toplam bedeli ve imzalamış olduğu sözleşmenin tüm şartlarını açıkça göstermelidir.

Ayrıca bu hizmet sağlayıcılar, mal veya hizmetin toplam bedelinin, fiyatın hesaplanma usulü ve teslimat masraflarının önceden belirlenemediği durumlarda alıcıya buna ilişkin ek masrafların ödenebileceği bilgisini de vermelidir.

E-ticaret hizmet sağlayıcıları, e-ticaret ortamında satılan ve hiç kullanılmamış ürünler ile ikinci el olarak satışa sunulan ürünlerin satışını, aynı kategoride gerçekleştirmemelidir. Bu sebeple ikinci el ürünler, ayrı kategorilerde satışa sunulmalı, bu durum da alıcı tarafından hiçbir çaba göstermeden kolaylıkla anlaşılabilir olmalıdır.

E-ticaret hizmet sağlayıcılarının siparişe ilişkin yükümlülüklerinden bir diğeri ise, alıcının oluşturmuş olduğu siparişi onaylamadan önce bu hizmet sağlayıcıların veri girişindeki hatalarını belirleyebilmesi ve düzeltebilmesi amacıyla özet sipariş formu ile geri al gibi teknik araçları oluşturmalı, bu sistematik altyapıya sahip olmalıdır.

E-ticaret hizmet sağlayıcılarının ilgili yönetmelik uyarınca siparişe ilişkin yüklenmiş olduğu son yükümlülük ise hem alıcı, hem satıcı hem de hizmet sağlayıcı tarafından imzalanan ve temin edilen sözleşme hükümlerinin alıcı tarafından istenildiği zaman tekrar görüntülenebilmesini sağlamak, sözleşmenin fiziki veya elektronik olarak alıcıya ulaştırılmasını sağlamaktır.

E-Ticaret Hizmet Sağlayıcıların Sorumlulukları

E-ticaret hizmet sağlayıcılarının, sahip oldukları e-ticaret ortamında yapılan iş ve işlemler ile, sunulan ürün veya hizmetler ile ilgili sorumlulukları da yine Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’in 10. maddesinde düzenlenmiştir.

İlgili maddeye göre, e-ticaret hizmet sağlayıcı, satıcılar tarafından sunulan içerik ve içeriğe konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykırı hususlardan sorumlu değildir. Ancak hizmet sağlayıcının sunulan içeriğin hukuka aykırı olduğundan haberdar olması hâlinde, bu içeriği kırk sekiz saati geçmemek üzere gecikmeksizin yayımdan kaldırır ve hukuka aykırı hususu ilgili kurum ve kuruluşlara bildirmekle yükümlüdür.