Çekişmeli boşanma davalarında boşanma nedeni olarak aranan kusur boşanma ile ilişkilendirilir. Bu kusur neticesinde kusur işleyen kişinin eşinin mağdur olduğu bu kusur neticesinde yaşayacağı maddi ve manevi kayıplar neticesinde tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. İşte bu noktada devreye giren konu tazminattır.
Tazminat Nedir?
Hukuk sistemimiz gereği boşanma davalarında genel itibari ile kusur aranmaktadır. Anlaşmalı boşanma davaları buna dahil değildir. Çekişmeli boşanma davalarında boşanma nedeni olarak aranan kusur boşanma ile ilişkilendirilir. Bu kusur neticesinde kusur işleyen kişinin eşinin mağdur olduğu bu kusur neticesinde yaşayacağı maddi ve manevi kayıplar neticesinde tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Bu noktada boşanma aşamasında kusursuz ve yahut da az kusurlu olan taraf beklediği maddi menfaatlerinin zarar uğraması durumunda eşinden maddi tazminat isteyebilir. Yine bunun yanında eşinin kusurlu davranışı neticesinde manevi anlamda kayıp yaşayan kişi eşinden manevi tazminat isteyebilir.
Maddi ve Manevi Zararın Tespiti
Kanunda belirli durumlara göre belirli maddi veya manevi tazminat rakamları verilmemektedir. Kanun koyucu bu noktada bilinçli olarak Aile Hakimine inisiyatif alma yetkisi vermiştir. Bu noktada tazminat taleplerini inceleyen hakim zararın olup olmadığına veya zararın boyutuna son olarak hükmedilecek tazminat miktarına kendisi karar verecektir. Hakim bu noktada hükmedeceği tazminata ilişkin olarak şunları göze alarak karar verecektir;
1-) Tazminatı ödeyecek kişinin maddi gücü
2-) Tazminata sebep kusurun oluşturduğu hasarın büyüklüğü
Tazminata boşanma davası aşamasında karar verilebileceği gibi tazminat iddiasında bulunan eş boşanma sonrasında da ayrıca tazminat davası açabilir. Burada zamanaşımı süre 1 yıl olarak belirlenmiştir. Boşanma davasında tazminata hükmedilmemiş ve ayrıca tazminat davası 1 yıl içerisinde açılmamış durumda ise zamanaşımı süre devreye girer ve dosya düşer.
Belirlenen Tazminatın İfa Yükümlülükleri
Kararın kesinleşmesinden itibaren tazminat borçlusuna yükümlülük doğar. Bu noktada ödeme şekli hakim tarafından belirlenir. Bu şekil aracılığıyla tazminat yükümlülüğü yerine getirilmelidir. Borçlu tazminatı ödemediği takdirde icra takibi başlatılır. Hakim tazminata hükmettiği anda ödeme yükümlülüğü doğsa bile bazı durumlarda bu tazminat nakit olarak ödenmez. Örneğin bir davada eşe ait bir dükkanın veya işletmenin eşine devredilmesine tazminat hükümleri gereği karar verilebilir. Bunun yanında hakim bazı durumlarda nakit olarak ödenecek tazminatın taksitlere bölünmesine de karar verilebilir. Bu gibi durumlarda taksit tarihlerine de yine hakim karar verir. Eşlerin bu noktada karşılıklı bir anlaşmaya varması durumunda ise anlaşma şartları hakime sunulacak ve hakim onayladığı takdirde geçerlilik kazanacaktır.