TANIMANIN İPTALİ DAVASI

Baba ile soy bağının kurulmasını sağlamakta olan yollardan biri olan tanıma, başka bir erkek ile soy bağı ilişkisi bulunmamakta olan evlilik dışı bir bebeğin biyolojik babasının, kanunda öngörülen şekil koşullarına uygun olarak yaptığı, baba ile çocuk arasında soy bağının kurulmasını sağlamakta olan tek taraflı irade beyanıdır.

TANIMANIN İPTALİ DAVASI

Baba ile soy bağının kurulmasını sağlamakta olan yollardan biri olan tanıma, başka bir erkek ile soy bağı ilişkisi bulunmamakta olan evlilik dışı bir bebeğin biyolojik babasının, kanunda öngörülen şekil koşullarına uygun olarak yaptığı, baba ile çocuk arasında soy bağının kurulmasını sağlamakta olan tek taraflı irade beyanıdır.

Tanıma işlemi, kurucu yenilik doğuran tek taraflı bir hukuki işlem olarak göze çarpar ve tanıyanın bu yöndeki iradesini açıklaması ile hüküm ifade eder. Tanımanın etkili olması için herhangi bir kişiye yöneltilmesine ve ona ulaşmasına gerek görülmemektedir. Türk Medeni Kanunu’na göre tanımanın sonuçlarını doğurması çocuğun yahut da ananın rızasına bağlı durumda değildir. Çocuğun kayıtlı bulunduğu noktadaki nüfus memurluğu kanun gereği, tanımayı, çocuğa, anasına, çocuk vesayet altında olacak durumda ise vesayet makamına bildirmelidir. Tanımanın hukuki hükümlerini doğurması, bildirimin yapılmış olmasına bağlı durumda değildir. 

Tanımanın İptali Davasının Şartları

Tanımayı batıl hale getiren haller Türk Medeni Kanunu’nda açık bir biçimde belirtilmemiştir. Fakat, tanımanın geçerli biçimde meydana gelmesi için gerekli olan esasa yahut da şekle ilişkin koşullardan herhangi birinin eksikliği tanıma işleminin butlanı sonucunu doğurur. Bu çerçevede tanıyanın ayırt etme yeteneğinden yoksun olması, yasal temsilcinin rızasının aranmış olduğu hallerde rızasının bulunmaması, tanınmış olan çocuğun başka bir erkekle soy bağının bulunması durumu ve soy bağının reddedilmemiş olması durumu, kanunda öngörülen şekil koşullarına uyulmaması durumlarında yapılan tanıma mutlak butlanla sakattır.

Ancak tanıyanın çocuğun babası olmaması durumu tanımanın iptali nedeni olarak öngörülmüştür. Butlanla sakat bir tanıma işlemi hiçbir hukuki sonuç doğurmayacağından dolayı mahkemece iptali yoluna gidilmesine gerek kalmamaktadır. Bununla beraber batıl bir tanımaya dayanmak suretiyle bir çocuk tanıyanın aile kütüğüne geçirilmiş durumda ise söz konusu tanımanın butlanını tespit ettirmek üstüne dava açılması gerekmektedir.

Tanıma, farklı bir erkek ile soy bağı ilişkisi bulunmamakta olan evlilik dışı bir çocuğun biyolojik babasının, hukukta öngörülen şekil koşullarına uygun olarak yaptığı, baba ile çocuk arasında soy bağının kurulmasını sağlamakta olan tek taraflı irade beyanı olduğu için, bu eyleme karşı, Türk Medeni Kanunu’nda tanımanın irade sakatlığı nedeniyle tanıyan tarafından iptali ya da tanımanın ilgili kişiler aracılığıyla açılacak iptal davasıyla geçersiz hale getirilmesine fırsat tanınmıştır.