Nişanlılık, erkek ve kadının evlilik öncesi evliliğe hazırlık yaptığı kritik bir müessesedir. Bu kritik süreçte çeşitli problemler yaşanabilmekte, bu problemleri çözenler evliliğe adım atmakta, diğer kişiler ise çeşitli hukuki süreçler yaşamaktadır. Bu hukuki süreci en iyi biçimde yönetmek kanunlarımızın nişanlılık müessesini ne biçimde düzenlediğini bilmeyi gerektirir.
NİŞANLILIK
Nişanlılık, erkek ve kadının evlilik öncesi evliliğe hazırlık yaptığı kritik bir müessesedir. Bu kritik süreçte çeşitli problemler yaşanabilmekte, bu problemleri çözenler evliliğe adım atmakta, diğer kişiler ise çeşitli hukuki süreçler yaşamaktadır. Bu hukuki süreci en iyi biçimde yönetmek kanunlarımızın nişanlılık müessesini ne biçimde düzenlediğini bilmeyi gerektirir.
Nişanlanma Nedir?
Nişanlanma, erkek ile kadının karşılıklı evlenme vaadiyle kurulmuş olan kendine özgü bir aile hukuku sözleşmesi durumunda olup 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 118 ve 123. maddeleri içerisinde düzenlenmiştir. Nişanlanma ile erkek ve kadın arasında ‘’nişanlılık’’ adı verilen hukuki ilişki meydana gelir. Nişanlılık; erkek ve kadının evlenmeden önce birbirlerini tanıdıkları ve de evlilik hazırlıklarını tamamladıkları süreçtir. Nişanlanan erkek ve kadına ise ‘’nişanlı’’ adı verilmektedir.
Nişanlılığın Hukuki Konumu
Medeni kanunumuza göre nişanlanma evlenme vaadidir. Fakat bu evlenme vaadinin hukuki niteliği hususunda farklı görüşler vardır. Bir görüşe göre nişanlılık: ilerde evlilik sözleşmesi yapılacağını taahhüt etmekte olan bir ön sözleşme; diğer bir görüşe göre ise tarafların aynı yönde almış olduğu bir karardan ibarettir. Bir başka görüşe göre ise nişanlanma, aile hukukuna dahil olan kendine has bir müessesedir.
Nişanlanmanın kurulabilmesi için, tarafların iradelerinin karşılıklı ve de birbirine uygun olması yeterli durumdadır. Nişanlanma rızaya dayalı bir sözleşme olup geçerliliği herhangi bir şekle tabi durumda bulunmamaktadır. Nişanlanma iradeleri açık yahut da örtülü olabilir. Evlenme vaadinin açık bir irade beyanıyla yapılmadığı olaylarda, hangi söz ve davranışların nişanlanma isteğini oluşturduğu o çevrede hüküm süren olan anlayışa, tarafların kişisel konumlarına, yaşadıkları sosyal ortama, örf adet ve geleneklere göre belirleneceği Yargıtay hükümlerince ifade edilmiştir. Nişanlanma sözleşmesinin kurulabilmesi, nişanlanmanın sonuç ve hükümlerini doğurmaya başladığı an açısından önemlidir.
Nişanlılık Halinde Evlenmek Zorunlu Mudur?
Nişanlılık, kişilerin karşılıklı olarak evlilik vaadinde bulunmalarıyla ortaya çıkmış bir hukuki ilişkidir. Bundan sebep evlenme vaadi, nişanlılığın olmazsa olmaz şartıdır. Fakat bu unsur, nişanlılara evlenme zorunluluğunu yüklememektedir. Yani taraflardan birisi yahut da her ikisi de nişanlılığı kendi iradeleriyle sona erdirebilir. Nişanlılığın bozulmasını istememekte olan taraf ise, nişanı bozan tarafı evliliğe zorlama hakkına sahip değildir. Bununla beraber, nişanlılığın kuruluş sürecinde ya da daha sonra ortaya çıkan, nişanlılıktan kaçınma hali için öngörülmüş olan cayma tazminatı yahut da ceza şartı, dava edilemez.