Tutuklama çeşitli nedenlerle uygulanan geçici bir hukuki koruma tedbiridir. Tutuklama kararı soruşturma ya da kovuşturma aşamasında olunması farketmeksizin bir hakim tarafından verilmelidir. Savcıların belirli şartlar doğrultusunda yakalama kararı çıkartma yetkisi olmasına rağmen tutuklama kararı verme yetkileri yoktur. Tutuklama kararı soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimliği, kovuşturma aşamasında ise yargılamanın görüldüğü mahkeme tarafından verilmektedir. Tutuklama kararı yalnızca şüpheli yahut da sanık hakkında verilebilir. Tutuklama kararı verilmesinin 2 temel amacı vardır.
Tutuklama Nedir?
Tutuklama çeşitli nedenlerle uygulanan geçici bir
hukuki koruma tedbiridir. Tutuklama kararı soruşturma ya da kovuşturma
aşamasında olunması farketmeksizin bir hakim tarafından verilmelidir.
Savcıların belirli şartlar doğrultusunda yakalama kararı çıkartma yetkisi
olmasına rağmen tutuklama kararı verme yetkileri yoktur. Tutuklama kararı
soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimliği, kovuşturma aşamasında ise
yargılamanın görüldüğü mahkeme tarafından verilmektedir.
Tutuklama Kararının Amacı Nedir?
Tutuklama kararı yalnızca şüpheli yahut da sanık hakkında verilebilir.
Tutuklama kararı verilmesinin 2 temel amacı vardır. Bunlar;
1-) Delillerin
korunmasını sağlamak: Sanık veya şüphelinin sergilediği davranışlar başkalarına
baskı yapma konusunda kuvvetli şüpheler oluşturuyorsa delilleri koruma amacı
güden bir tutuklama kararı verilebilir. Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesine
konu olacak delilleri karartma yahut yok etme girişiminde bulunacağına dair bir
şüphe oluştuğunda da tutuklama kararı verilir.
2-) Sanık veya
şüphelinin kaçmasını önleme: Sanık yada şüphelinin kaçacağına dair kuvvetli bir
şüphe olduğu takdirde de tutuklama kararı verilir. Burada dikkat edilmesi
gereken nokta kaçma şüphesinin somut olgulara dayanması gerekliliğidir.
Mahkemenin bu şekilde hissetmesi sonucunda tutuklama kararı verilmez.
Tutuklama Kararının Hukuki Niteliği
1-) Tutuklama kararı
geçici niteliktedir. Bir cezanın infazı olarak değerlendirilmemelidir. Karara
sebep olan etkenler ortadan kalktıktan sonra tutuklama sona erer. Örnek olarak
söz konusu deliller artık tamamen mahkemece toplanmış ve sanık veya şüphelinin
de delillere etki etmesine imkan kalmamış ise tutuklama kararı kaldırılmalıdır.
2-) Tutuklama karar
kişisel niteliktedir. Şüpheli veya sanık olmayan biri hakkında bu karar verilemez.
Yalnızca tutuklama kararı değil sanık veya şüphelinin yakınlarının yargı
mercileri tarafından rahatsız edilmesi bile hukukumuza aykırıdır.
3-) Tutuklama kararı
bir araçtır. Delillerin korunması ve yargılama işleminin sağlıklı şekilde
yapılmasını amaçlayan bir araçtır. Tutuklama işlemi başlı başına yargılamanın
sonunu getirecek bir cezai yaptırıma dönüşmemelidir.
4-) Tutuklama kararı
için bu karar verilmezse başka bir takım kayıpların olacağı inancının görünüşte
haklı olması gerekir.
5-) Tutuklama işlemi orantılı olmalıdır. En ağır tedbir ya da en hafif tedbir farketmeksizin alınacak karar sanık veya şüphelinin hukuki durumuna uygun olmalıdır.