Ortak konut zaman zaman aile konutu olarak da adlandırılmaktadır. Medeni Kanun içerisinde aile konutu kavramına ilişkin net bir tanım bulunmamaktadır. Aile konutuna ilişkin tanım arayışı doktrin üzerinden yapılmaktadır.
Ortak Konut (Aile Konutu) Kavramı
Ortak konut zaman zaman aile konutu olarak da adlandırılmaktadır. Medeni Kanun içerisinde aile konutu kavramına ilişkin net bir tanım bulunmamaktadır. Aile konutuna ilişkin tanım arayışı doktrin üzerinden yapılmaktadır. Doktrin için aile konutu eşlerin, evlilik birliğinin devamı aşamasında ortak yaşamı sürdürmelerinin gerekli kılmış olduğu “bir yerde ortak oturma gereksiniminin” giderilmesinde kullanmak üzere sürekli biçimde seçtikleri, kısaca ailenin devamı biçiminde ikametine ayrılmış olan, konut olarak kullanılmaya elverişli taşınır ve yahut da taşınmaz yer” biçimindedir.
Aile konutu dar anlamda evlilik birliğini ve aile bağını koruyan bir kavramdır. Geniş anlamda ise toplum içerisinde aile bağlarını ayrı ayrı koruduğu için kamu menfaatine hizmet eder. Aile konutu eşler arasında söz konusu taşınmaz üzerinde adeta bir paylı mülkiyet oluşturur. Türk Medeni Kanunu’nun 194. Maddesinde aile konutuna ilişkin bazı hükümler yer alır. Bu maddeye göre;
1-) Eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadığı takdirde aile konutuna ilişkin kira sözleşmesini feshedemez
2-) Eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadığı takdirde aile konutunu devredemez
3-) Eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadığı takdirde aile konutu üzerindeki haklarını sınırlayamaz
4-) Aile konutuna ilişkin mülkiyete sahip olmayan eş taşınmazın aile konutu olduğunu tapuya şerh ettirebilir
Aile Konutu Kavramının Sona Ermesi
Aile konutu esas itibariyle tapuya şerh ile hüküm doğuran bir kavramdır. Dolayısı ile aile konutu kavramının hukuken terk edilmesi için tapu sicilindeki aile konutuna ilişkin şerhin terkini gerekir. Ancak bu terkin işleminin de bazı şartları mevcuttur. Yani eşlerden biri diğer eşin rızası olmaksızın tapudaki şerhin terkinini isteyemez. İsteyebilmesi için bazı şartlar mevcuttur. Aynı şekilde terkin işleminin gerçekleştirilebilmesi için de bazı şartlar vardır.
1-) Aile konutu şerhi malik olamayan eşin talebi ile tapuya şerh edilmişse malik olmayan eşin talebi ile şerh üzerinde terkin işlemi yapılır.
2-) Aile konutu şerhi her iki eşin talebi ile işlenmiş ise her iki eşin ortak talebi ile şerh üzerinde terkin işlemi yapılır.
3-) Eşlerin birlikte malik oldukları taşınmaza ilişkin şerh üzerinde terkin işlemi aile konutu şerhinin koyulması talep eden eşin talebi ile yapılır.
4-) Malik olan eşin talebi ile şerh koyulduysa terkin işlemi için malik olmayan eşin de rızası aranır.