Holiganizm en genel tanımı itibariyle taraftarların maç sonrası, maç esnası ve hatta maç öncesinde toplum psikolojisi gereği aşırı hareketler sergileyerek çevreye fiili yahut da sözlü saldırı gerçekleştirmesidir.
Binlerce yıl öncesine dayanan tarihiyle hala günümüzde etkileri süren tarihin en vahşi sporu gladyatör dövüşleridir. Gladyatörler binlerce kişilik arenalarda birbirlerinin kanını dökerken onları izleyen binlerin ise kin ve nefret çığlıklarıyla eğlendikleri bilinmekte olan bir gerçektir. Her ne kadar oyun tamamen değişse de günümüzde arena kültürü hala etkisini göstermektedir. Günümüzün arenaları futbol stadyumlarıdır. Üstelik pek çok stadyumun adı doğrudan ‘’Arena’’ olarak belirlenmiştir. Artık baş aktörlerin adı gladyatör değil futbolcu, zafere giden yolda kullanılan aracın adı ise kılıç değil top. İzleri silinemeyen gerçek ise tribünleri dolduranların hissettiği kin ve nefret. Onların ise artık bir adı var. Onların adı dünyanın her yerinde ‘’Holigan’’.
Holiganizm Nedir?
Holiganizm en genel tanımı itibariyle taraftarların maç sonrası, maç esnası ve hatta maç öncesinde toplum psikolojisi gereği aşırı hareketler sergileyerek çevreye fiili yahut da sözlü saldırı gerçekleştirmesidir. Daha yalın bir ifade ile spor terörü. Holiganizmin ortaya çıkmasında ise pek çok farklı etken vardır. Bunların en başında gelenler ise şöyledir;
• Kurallar karşısında seyircilerin bilinçsiz veya bilgisiz olması
• Sporcuların tahrik içeren hareketleri
• Sosyal, dini, ekonomik, kültürel ve tarihi nedenler
• Irkçı söylem ve hareketler
• Görevlilerin sorumsuz davranışları ve görevlerini ihmal etmeleri
Bunlar ve daha birçok farklı nedenden ötürü holiganizm başka bir deyişle spor terörü günümüzde etkilerini sürdürmektedir. Holiganizmin görülebilen en büyük nedeni ise taraftarların rakiplerini rakip olarak değil düşman olarak, spor müsabakalarını ise bir mücadele olarak değil savaş olarak görmeleridir.
Sporda Şiddetin Önlenmesine İlişkin Önlemler Nelerdir?
Sporda şiddetin önlenmesi için uygulanan faaliyetler kimi zaman kamu kurumları kimi zamansa özel ve özerk kurum ve kuruluşlarca kararlaştırılır. Bu faaliyetlerin en temel olanları şu şekildedir;
• Kanun koyucu tarafından öngörülen yasaklar
• Yerine getirilmesi gereken görevler
• Yapılması gereken karşılaşma alanı düzenlemeleri
Spor müsabakalarının sahip olduğu ulusal ve küresel popülarite bu faaliyetlerin uygulanmasının ve denetlenmesinin kaçınılmaz bir sorumluluk olmasına yol açar. Spor müsabakalarında düzensizlik ve şiddetin önlenmesi ile sporun dostluk, kardeşlik ve sosyalliğin simgesi olduğu algısının oturması ancak ilgili idari makamların sorumluluk ve görevlerini yerine getirmesiyle mümkün olacaktır.
Sporda Şiddetin Hukuki Boyutu Nasıldır?
Sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesine ilişkin yetki genel olarak idareye verilmiştir. 5149 sayılı kanun yürürlüğe girmeden önce sporda şiddet ve düzensizliğe ilişkin düzenlemeler idari kolluk görevleri kapsamında görülmekte, sorumluluk genel kolluk birimlerine yüklenmekteydi. 5149 sayılı kanun ile yasa koyucu konuyu özel bir yasal düzenlemeye tabi tutmuştur. Bu yasa ile kanun koyucu sporda şiddetin önlenmesine ilişkin yürütülecek faaliyetlerin yanı sıra bu faaliyetleri yürütecek ve denetleyecek kurum ve kuruluşları da belirlemiştir. Yeni yasa ile spor müsabakalarının güvenliğinden sorumlu makamlar şunlardır;
• İl ve İlçe Spor Güvenlik Kurulları
• Karşılaşma Güvenlik Amirleri
• Mülki İdare Amirleri
• Kolluk Müdür ve Komutanları
Kaynakçahttps://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20047755.pdf