Doping spor müsabakaları esnasında sporcunun fiziksel veya zihinsel performansını artırıcı madde ve yöntemlerin kullanılması olarak tanımlanır. Kilit nokta kullanılan madde veya yöntemin yasaklanmış olması gerektiğidir.
Doping genel olarak spor müsabakaları esnasında mücadele edecek sporcunun fiziksel veya zihinsel performansını artırıcı madde ve yöntemlerin kullanılması olarak anlam kazanır. Ancak buradaki kilit nokta kullanılan madde veya yöntemin yasaklanmış olması gerektiğidir. Sporcular yasaklanan madde ve yöntemler dışında performanslarını artırıcı herhangi bir kullanımdan dolayı doping kullanımından sorumlu tutulamaz. Dopinge konu madde veya yöntemin Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından net olarak yasaklanmış olması gerekir. Sporcuların doping kullanmaları esnasında ise bunun farkında olup olmamaları sonucu etkilemez. Mücadelelere katılacak sporcuların bilinçli veya bilinçsiz olarak doping kullanımı kesin biçimde yasaklanmıştır.
Doping Kullanımının Belirlenmesi
Doping kullanımının ilan edilmesi ve yaptırımlarının uygulanması için öncellikle doping kullanımının ispat edilmesi gereklidir. Bu noktada ülkemizde ispat yükümlülüğü Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu’na aittir. İspat standardı ise yargı makamının doping kullanmak suretiyle kural ihlali yapıldığına dair kolayca ikna edilebilmesi olarak belirlenmiştir. Bu durum ihtilaf yaşanması halinde esas kabul edilmiştir. Doping kullanımı bu işlemlerden önce başta bilimsel gerçekler ve itiraflar olmak üzere güvenilir olarak belirtilen herhangi bir yöntemle tespit edilebilir.
Doping Kullanan Sporcuya Uygulanacak Yaptırımlar Nelerdir?
Doping kullanımında yargılama süreci ülkemizde Dopingle Mücadele Disiplin Kurulu tarafından yürütülmektedir. Bu kurul Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu tarafından oluşturulur. Kurul her ne kadar komisyon tarafından oluşturulmuş olsa da bağımsız bir oluşum olarak hareket eder. Yargılama sürecinin ardından doping kullanan sporcuya uygulanan yaptırımlardan bazıları şunlardır;
• Sporcu müsabakalardan diskalifiye edilebilir
• Madalyalar, ödüller, puanlar ve sporcunun diğer başarı ödülleri elinden alınır
• Birtakım hak mahrumiyetleri verilebilir
• Birtakım finansal yaptırımlar uygulanabilir
Tedavi Amaçlı Doping Kullanımı İstisnası
Sporcuların doping kullanımına yol açacak madde kullanımları için belirlenmiş olan tek istisna tedavi amaçlı kullanımlardır. Ancak tedavi amaçlı kullanım şartlarının sağlanabilmesi için sağlanması gereken bazı kriterler vardır. Bu kriterler;
• Yasaklı madde kullanımı olmaksızın sporcunun sağlık problemi yaşayabilecek olması
• Kullanılacak maddenin sporcu performansı üzerindeki etkisinin çok yüksek olmaması
• Yasaklı madde ve yöntem dışında uygulanabilecek alternatif bir metot olmaması
Uluslararası arenalarda mücadele eden sporcular için tedavi amaçlı kullanım başvurularını yapmaları gereken merci Uluslararası Spor Federasyonu olarak belirlenmiştir. Ulusal arenada mücadele eden sporcular ise tedavi amaçlı kullanımlarını Ulusal Doping Ajansı’na bildirmeleri gerekir. Başvuruları yetkili merciler tarafından reddedilen sporcular itirazlarını Dünya Anti Doping Ajansı’na (WADA) bildirerek başvurularının yeniden değerlendirilmesi isteyebilir.